के कोरोना भाइरस र मन्कीपक्स एकअर्काबाट भिन्न छन् ?

काठमाडौँ – कोरोना भाइरसको महामारी नसकिँदै फेरि विश्वमा ‘मंकीपक्स’ नामक अर्को भाइरसको बढ्दो संक्रमणको जोखिम उच्च छ । अमेरिकी स्वास्थ्य एजेन्सीको एक अनुसन्धानले मंकीपक्स हावा मार्फत सजिलै सर्न नसक्ने जनाएकाे छ ।

अनुसन्धानका अनुसार मंकीपक्सको खतरनाक नयाँ रूप यौन सम्पर्कबाट फैलिएको रिपोर्ट गरिएको छ। विश्व स्वास्थ्य संगठन ‘डब्ल्यूएचओ’ ले मंकीपक्सलाई विश्वव्यापी आपतकाल घोषणा गरेको छ।

रिपोर्टले जनाए अनुसार काेराेना भाइरसकाे विपरीत, मंकीपक्स भाइरस हावा मार्फत सजिलै सर्दैन। मंकीपक्स भाइरस (अर्थोपोक्सभाइरस जीनसको जुनोटिक भाइरस) को कारणले हुन्छ, मुख्यतया छाला देखि छालाको नजिकको सम्पर्क मार्फत एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा फैलने यूएस सेन्टर फर डिजिज कन्ट्रोल एण्ड प्रिभेन्सनकाे रिपोर्टमा उल्लेख गरिएकाे छ ।

यद्यपि, डब्ल्यूएचओ अनुसन्धानकर्ताहरूले विभिन्न परिस्थितिहरूमा प्रकोपको बेला मंकीपक्स कसरी फैलिन्छ भन्ने बारे थप अनुसन्धान आवश्यक रहेको बताएका छन्। मंकीपक्सको मुख्य लक्षण भनेको छालाको दाग हो जुन पिपले भरिएको घाउमा परिणत हुन्छ । जुन दुई देखि चार हप्तासम्म रहन सक्छ।

लक्षणहरूमा ज्वरो, टाउको दुख्ने, शरीर दुख्ने, घाँटी दुख्ने र खोकी लाग्ने र लिम्फ्याडेनोप्याथी (लिम्फ नोडहरू सुन्निने) समावेश छन्। मम्प्स भएका मानिसहरूलाई संक्रामक मानिन्छ जबसम्म तिनीहरूका सबै घाउहरू झर्दैनन् र छालाको नयाँ तह बन्छन्, र आँखा र शरीर (मुख, घाँटी, आँखा, योनि ) मा संक्रमण हुन्छ सबै घाउ निको नहुन सक्छ। छालाको दाना मंकीपक्सको प्रकार अनुसार फरक हुन सक्छ।

के कोरोना भाइरस र मन्कीपक्स फरक छन् ?

कोरोनाबाट बच्नका लागि सावधानी अपनाइएको तरिका र त्यसैगरी, मंकीपक्सको संक्रमणबाट बच्न अपनाइने सतर्कता भिन्न छन् । दुवैमा सतर्कता अपनाउन निकै जरूरी रहेकाे विज्ञले जनाएका छन् । यी दुवै रोग समान छन्, भन्ने कुरालाई लिएर मानिसहरु भ्रममा पर्न सक्छन्

दुबै रोगका भाइरसहरू एकअर्काबाट धेरै फरक छन्। कोरोना भाइरस SARS-COV-2 बाट हुन्छ, भने मंकीपक्स भाइरस Poxviridae परिवारको अर्थोपक्स भाइरस हो। भेरियोला भाइरस पनि यही परिवारको हो। जसमा बिफर हुन्छ । SARS-COV-2 पूर्णतया नयाँ भाइरस हो। जुन २०१९ को अन्तिम वर्षदेखि फैलिन थालेको थियो।

मंकीपक्सकाे लक्षण कस्ता हुन्छन् ?

सुरुमा मंकीपक्स र कोरोनाको लक्षण सामान्य देखिन सक्छ । तर यी दुई एकअर्का भन्दा धेरै फरक छन्। उच्च ज्वरो, छालामा दागहरू, अनुहारबाट सुरु गरी हातहरूमा फैलिने, हत्केला देखिन्छन्।

यस्तै मंकीपक्स भएमा शरीरमा सुन्निए जस्ताे लिम्फ नोड्स र गाँठहरूमा देखिन्छ । साथै टाउको दुख्ने, मांसपेशी दुख्ने र थकान लाग्छ । याे बाहेक घाँटी दुख्ने र बारम्बार खोकी लाग्ने पनि हुने गर्छ ।