के खराब कोलेस्ट्रोल स्वास्थ्यको लागि खतरनाक छ ?

काठमाडौँ – तपाईंले आफ्नो कोलेस्ट्रोल जाँच गराउन डाक्टरहरूबाट प्रायः सल्लाह सुन्नुभएको होला। तर के तपाईलाई थाहा छ राम्रो र नराम्रो गरी दुई प्रकारको कोलेस्ट्रोल हुन्छ ? खराब कोलेस्ट्रोल, जसलाई कम घनत्व लिपोप्रोटिन ‘एलडिएल’ पनि भनिन्छ, शरीरमा धेरै समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ। यो बोसो र प्रोटिन मिलेर बनेको हुन्छ र यसमा कोलेस्ट्रोल उच्च हुन्छ।

जब शरीरमा खराब कोलेस्ट्रोलको मात्रा बढ्छ, यो धमनीका पर्खालहरूमा जम्मा हुन थाल्छ र तिनीहरूलाई कडा बनाउँछ। यसले हृदयघात, स्ट्रोक र अन्य गम्भीर रोगहरूको जोखिम बढाउँछ।

कोलेस्ट्रोल कम गर्न आहार

खराब कोलेस्ट्रोल अर्थात लो डेन्सिटी लिपोप्रोटिन शरीरका लागि हानिकारक हुन्छ । खराब कोलेस्ट्रोल घटाउन केही उपाय अपनाउनुपर्छ । जीवनशैली र खानपानमा परिवर्तन मार्फत यसलाई उल्लेखनीय रूपमा सुधार गर्न सकिन्छ।

यसका अलावा अजवाइन र हरियो सागसब्जीको उपभोग धेरै महत्त्वपूर्ण छ। यसका अलावा चुरोट पिउने बानी त्याग्नुपर्छ । यी तीन मुख्य कुराहरू गर्नाले खराब कोलेस्ट्रोलको स्तर घटाउन धेरै मद्दत गर्न सक्छ।

कोलेस्ट्रोललाई आयुर्वेदमा मेधा धातु भनिन्छ। आयुर्वेदका अनुसार कोलेस्ट्रोलको समस्या पेटको रोगसँग सम्बन्धित हुन सक्छ । यदि तपाईंको पाचन प्रणालीले राम्रोसँग काम गरिरहेको छैन भने, कोलेस्ट्रोल बढ्ने खतरा हुन्छ। आयुर्वेदमा भनिएको छ कि शरीरमा अग्नि (पाचन शक्ति) कम हुँदा कोलेस्ट्रोल बढ्छ।

आयुर्वेदले एचडीएल (राम्रो कोलेस्ट्रोल) र एलडीएल (खराब कोलेस्ट्रोल) कोलेस्ट्रोललाई केही जडिबुटी र योगको सहायताले सन्तुलनमा राख्न मद्दत गर्दछ जसले कुनै साइड इफेक्ट र दीर्घकालीन फाइदाहरू बिना नै सबैभन्दा प्राकृतिक र प्रभावकारी तरिकाले कोलेस्ट्रोल घटाउन मद्दत गर्दछ। मेधा धातु अर्थात् कोलेस्ट्रोललाई सन्तुलनमा राख्न केही जडिबुटीहरू निकै लाभदायक हुन्छन्।

अजवाइन : शरीरमा रहेको खराब कोलेस्ट्रोलसँग लड्न अजवाइनको सेवन निकै फाइदाजनक मानिन्छ । अजवाइनमा पाइने एन्टिअक्सिडेन्ट गुणले कोलेस्ट्रोल घटाउन मद्दत गर्छ ।

हरियो तरकारी : अजवाइन बाहेक, हरियो तरकारी पनि यसको लागि धेरै प्रभावकारी मानिन्छ। जानकारी अनुसार हरियो तरकारीमा समाहित काउली, बन्दागोभी, पालक, टमाटर खराब कोलेस्ट्रोल घटाउन प्रभावकारी साबित हुन्छ ।

धुम्रपान गर्न अस्वीकार गर्नुहोस् : धुम्रपानको बानी धेरै रोगहरूको कारण मानिन्छ। चुरोट पिउनु पनि खराब कोलेस्ट्रोलको प्रमुख कारण हो । त्यसैले, यदि तपाइँ चुरोट पिउनुहुन्छ भने, यसलाई तुरुन्तै बन्द गर्नुहोस्। यसको सट्टा, शारीरिक गतिविधि बढाउनुहोस्, जुन शरीरको लागि लाभदायक साबित हुन सक्छ।

यसबाहेक, दाल, फलफूल र अनाज जस्ता फाइबर युक्त खानेकुरा खानुहोस् फाइबरको राम्रो स्रोत हो। फाइबरले शरीरमा कोलेस्ट्रोलको अवशोषण कम गर्छ।

अनस्याचुरेटेड फ्याट भएको आहार समावेश गर्नुहोस्। जैतुनको तेल, ओखर, बदाम र माछामा पाइने अनस्याचुरेटेड फ्याटले राम्रो कोलेस्ट्रोल बढाउँछ र खराब कोलेस्ट्रोल घटाउँछ।

संतृप्त फ्याट र ट्रान्स फ्याटबाट बच्नुहोस्। जस्तै मासु, डेयरी उत्पादनहरू, र प्रशोधित खानाहरू संतृप्त फ्याट र ट्रान्स फ्याटमा उच्च हुन्छन्। तिनीहरूलाई सकेसम्म कम खपत गर्नुहोस्।

नियमित व्यायाम धेरै महत्त्वपूर्ण छ। दैनिक ३० मिनेटको लागि मध्यम गतिमा व्यायाम गर्दा खराब कोलेस्ट्रोल कम हुन्छ र राम्रो कोलेस्ट्रोल बढ्छ। यसका साथै खराब कोलेस्ट्रोल पत्ता लगाउन समय समयमा शरीरको लिपिड प्रोफाइल परीक्षण गराउनुपर्छ ।

कोलेस्ट्रोल कहिले जाँच्ने ?

खराब कोलेस्ट्रोल नियन्त्रण गर्नु तपाईंको मुटुको स्वास्थ्यको लागि धेरै महत्त्वपूर्ण भएकोले, तपाईंले वर्षमा कम्तिमा एक पटक आफ्नो कोलेस्ट्रोल जाँच गराउनुपर्छ। यदि तपाईलाई हृदय रोग, मधुमेह, वा उच्च रक्तचाप छ भने, तपाईले आफ्नो कोलेस्ट्रोल नियमित रूपमा जाँच गर्नुपर्छ।

कोलेस्ट्रोलको सामान्य स्तर के हो ?
डाक्टरका अनुसार हाम्रो रगतमा खराब कोलेस्ट्रोलको मात्रा १०० मिलीग्राम/डेसीएलभन्दा कम भएमा यसलाई सामान्य मानिन्छ। तर जब यो स्तर १३० mg/dL भन्दा बढी हुन्छ, यो तपाईंको स्वास्थ्यको लागि एक चेतावनी हो।