विष्णुले किन लिए हयग्रीव अवतार, जान्नुहोस् यसको महत्व

काठमाडौँ – हयग्रीव अवतार हिन्दू धर्ममा भगवान विष्णुका अवतारहरू मध्ये एक हो। शास्त्र अनुसार भगवान विष्णु (विष्णु अवतार) श्रावण महिनाको पूर्णिमा (साउन पूर्णिमा) मा हयग्रीव रूप मा अवतार भएको थियो।

भगवान विष्णुको हरेक अवतारको पछाडि एउटा रोचक कथा छ, जान्नुहोस् किन भगवान विष्णुले हयग्रीव अवतार लिए ? तिनीहरूको उत्पत्ति कसरी भयो यहाँ जान्नुहोस्।

हयग्रीवको अवतार कहिले भयो ?

साउनको पूर्णिमाका दिन श्रीहरि घोडाको शिर लिएर मानव शरीरको रूपमा पृथ्वीमा अवतरण गरी अन्याय र अत्याचारको दमन गरेका थिए । भगवान हयग्रीवको घोडाको टाउको र मानिसको धड़ छ।

भगवान हयग्रीवको उत्पत्ति कसरी भयो ?

पौराणिक कथा अनुसार एक पटक देवी लक्ष्मी भगवान विष्णुसँग अत्यन्त क्रोधित भइन् र भगवान विष्णुलाई उनको शरीरबाट टाउको काटिने श्राप दिइन् । उनको श्रापका कारण भगवान विष्णुको शिर शरीरबाट खसेको थियो ।

यसपछि ब्रह्मादेवको सुझावमा देवशिली विश्वकर्माले भगवान विष्णुको धड़मा घोडाको मुख राखिदिए । यसरी भगवान विष्णुको हयग्रीव रूपको जन्म भयो।

भगवान विष्णुले किन हयग्रीव अवतार लिए ?

पौराणिक कथा अनुसार माता भगवतीको आशीर्वादले हयग्रीव नामको राक्षस अजेय बनेको थियो । त्रिलोकमा उनलाई हराउन सक्ने कोही थिएन। देवताहरूसँगै ऋषि-मुनिहरूलाई पनि यातना दिन थाले।

पूजा, हवन, यज्ञ आदि धार्मिक कार्य गर्न नपरोस् भनेर ब्रह्मादेवबाट वेद चोरेर समुद्रमा फालियो। हामीलाई यस राक्षसबाट मुक्त गर्न भगवान विष्णुले हयग्रीवको अवतार लिएर चार वेदहरूलाई समुद्रबाट सुरक्षित रूपमा फिर्ता ल्याउनुभयो।