रजोनिवृत्तिको बारेमा कुरा गर्न मानिसहरू किन लाज मान्छन् ?

काठमाडौँ – रजोनिवृत्तिको बारेमा धेरै प्रकारका स्टेरियोटाइपहरू छन्। जस्तै, महिनावारीलाई लिएर घरमा केही अनौठा कुराहरु भनिन्छ । रजोनिवृत्ति सम्बन्धी केही यस्ता कुराहरु छन् जसमा मानिसहरु खुलेर कुरा गर्न रुचाउँदैनन् ।

यस अवधिमा शरीरमा धेरै प्रकारका परिवर्तनहरू हुन्छन्। जसका कारण मुड स्विङको समस्या पनि हुने गर्छ । जसका कारण मानसिक स्वास्थ्य बिग्रन थाल्छ । यस समयमा हामीले मानसिक स्वास्थ्यमा विशेष ध्यान दिनु आवश्यक छ। मानसिक स्वास्थ्यमा धेरै परिवर्तनहरू प्रीमेनोपज र रजोनिवृत्तिको प्रारम्भिक लक्षण हुन सक्छ।

रजोनिवृत्तिको बारेमा महिलाहरूले यी सबै कुराहरू बताउँदैनन्

४० वर्षको उमेरपछि महिलालाई जुनसुकै बेला रजोनिवृत्ति हुन सक्छ। अब तपाई सोच्दै हुनुहुन्छ रजोनिवृत्ति भनेको के हो? वास्तवमा, रजोनिवृत्ति एक प्रक्रिया हो जसमा महिलालाई महिनावारी हुन बन्द हुन्छ। ४५ देखि ५५ वर्षको उमेरमा एक महिलाले यो चरण पार गर्छ।

महिनावारी रोकिनुको मतलब यो पनि हो कि तपाईको अण्डाशयमा भएका अण्डाहरू पूर्णतया गायब भएका छन्। जसका कारण महिनावारी रोकिन्छ । यसलाई रजोनिवृत्ति भनिन्छ। जसरी महिनावारीको बारेमा धेरै मिथकहरू छन्, त्यसैगरी रजोनिवृत्तिको बारेमा धेरै मिथकहरू छन् जुन छलफल गर्न धेरै महत्त्वपूर्ण छ।

रजोनिवृत्ति एक प्रक्रिया हो जुन सामान्यतया perimenopause संग सुरु हुन्छ। पेरिमेनोपज केही वर्षसम्म रहन्छ र यो अनियमित महिनावारी र विभिन्न हार्मोनल परिवर्तनहरूसँग हुन्छ। कुनै महिलाको लगातार १२ महिनासम्म महिनावारी नहुँदा उनी रजोनिवृत्तिमा पुगेकी हुन् भन्ने बुझ्नुपर्छ ।

जर्नल अफ मिड-लाइफ हेल्थका अनुसार ४५ देखि ५५ वर्षको उमेरमा रजोनिवृत्तिको संक्रमण सुरु हुन्छ। औसत अवधि सात वर्ष हो, यद्यपि यो चौध वर्षसम्म विस्तार गर्न सक्छ।

के रजोनिवृत्ति पछि शरीरको गर्मी बढ्छ ?
रजोनिवृत्तिले तपाईंको शरीरको गर्मी बढाउन सक्छ, तर यसको साथ तपाईंले रातमा पसिना आउनु, मुड स्विङ्, निद्राको कमी जस्ता धेरै समस्याहरूको सामना गर्न सक्नुहुन्छ। यस्ता परिवर्तनहरूबाट बच्नको लागि, तपाईंले मसालेदार खाना, रक्सी र तातो पेय पदार्थहरूबाट बच्नुपर्छ।

के रजोनिवृत्ति भन्नाले तपाई बूढो भइसकेको हो ?
रजोनिवृत्तिको समयमा तपाईले अधिकतम आराम गर्न आवश्यक छ। यो जैविक प्रक्रिया हो। यो कुनै रोग वा विकार होइन। कतिपय महिलाले ३० वर्षको उमेरपछि मात्रै रजोनिवृत्तिको अनुभव गर्छन्। यसको अर्थ नारी बूढो भैसक्यो भन्ने होइन ।

Perimenopausal चरणमा गर्भवती हुने सम्भावना छैन ?
यद्यपि पेरिमेनोपजको समयमा प्रजनन क्षमता घट्छ, तपाईं अझै पनि गर्भवती हुन सक्नुहुन्छ। गर्भावस्थाबाट बच्न, रजोनिवृत्ति नपुगेसम्म गर्भनिरोधक प्रयोग जारी राख्नु महत्त्वपूर्ण छ।

के रजोनिवृत्तिको कारण वजन बढ्छ ?
यो आवश्यक छैन कि रजोनिवृत्ति को कारण वजन बढ्छ। यद्यपि, रजोनिवृत्तिको समयमा हार्मोनल परिवर्तनहरूले शरीरको संरचनालाई परिवर्तन गर्न सक्छ र पेटको वरिपरि वजन बढाउन सक्छ। यस्तो अवस्थामा आफ्नो खानपान र जीवनशैलीमा विशेष ध्यान दिनु जरुरी छ ।