धुम्रपानका कारण प्रत्येक वर्ष कति जनालाई फोक्सोको क्यान्सर हुन्छ ?

काठमाडौँ – हरेक वर्ष ‘विश्व फोक्सोको क्यान्सर दिवस’ विश्वभर मनाइन्छ । यो क्यान्सरका कारण मृत्यु हुनेको संख्या दिनप्रतिदिन बढिरहेको छ । फोक्सोको क्यान्सरको मुख्य कारण धुम्रपान र सुर्तीजन्य पदार्थको सेवन हो ।

फोक्सोको क्यान्सरबाट मृत्यु

सन् २०२० मा २२, ०६, ७७१ मामिलाहरू रिपोर्ट गरिएका थिए। जसमध्ये १७ लाख ९६ हजार ४ सय ४१ जनाको फोक्सोको क्यान्सरका कारण मृत्यु भएको छ । फोक्सोको क्यान्सरमा पुरुषको संख्या ४८ हजार र महिलाको संख्या १९ हजार रहेको छ । छाती दुख्ने, ज्वरो आउने, टाउको दुख्ने र चक्कर लाग्ने फोक्सोको क्यान्सरका लक्षण हुन सक्छन् ।

सुर्तीजन्य पदार्थको प्रयोगले मानिसमा फोक्सोको क्यान्सरको जोखिम झण्डै ८० प्रतिशतले बढाउँछ । तर, धुम्रपान वा सूर्ति सेवन नगर्ने मानिसमा पनि फोक्सोको क्यान्सर हुन सक्छ।

‘अमेरिकन क्यान्सर सोसाइटी’ को तथ्याङ्क अनुसार, सन् २०२४ मा: फोक्सोको क्यान्सरका करिब २३४,५८० नयाँ घटनाहरू (पुरुषमा ११६,३१० र महिलामा ११८,२७०) फोक्सोको क्यान्सरबाट करिब १२५,०७० मृत्यु (पुरुषमा ६५,७९० र महिलामा ५९,०९)

फोक्सो क्यान्सरको लक्षण

फोक्सोको क्यान्सरका केही सामान्य लक्षणहरू छन्, जसमा छाती जल्ने, खोकी लाग्ने, सास फेर्न गाह्रो हुने, तौल घट्ने र थकान समावेश हुन्छ। यदि तपाईं यी मध्ये कुनै पनि लक्षण लामो समयको लागि अनुभव गर्दै हुनुहुन्छ भने, तुरुन्तै आफ्नो डाक्टरलाई सम्पर्क गर्नुहोस्।

मुटुको जलन धेरै कारणले हुन सक्छ, जस्तै एसिडिटी, छाती जलन, वा अन्य पेट समस्याहरू। तर यदि यो जलन निरन्तर छ र अन्य लक्षणहरु संग छ भने, यो फोक्सो क्यान्सर को संकेत हुन सक्छ।

फोक्सोको क्यान्सर पत्ता लाग्ने बित्तिकै पहिले यी काम गर्नुहोस्

डाक्टरलाई सम्पर्क गर्नुहोस्: यदि तपाईंको छातीमा लगातार जलन भइरहेको छ भने, यसलाई बेवास्ता नगर्नुहोस्। तुरुन्तै डाक्टरसँग परामर्श लिनुहोस्। डाक्टरले तपाईका लक्षणहरू राम्ररी जाँच गर्नेछन् र आवश्यक परीक्षणहरू गराउनेछन्। यो जलन कुनै गम्भीर समस्या को संकेत हुन सक्छ, त्यसैले यो समय मा जाँच गर्न धेरै महत्त्वपूर्ण छ। समयमै उपचार गरे स्वस्थ रहन सकिन्छ ।

सही जानकारी प्राप्त गर्नुहोस्: फोक्सोको क्यान्सरको बारेमा सही जानकारी लिनुहोस्। खोकी, सास फेर्न गाह्रो हुने र तौल घटाउने जस्ता यसका लक्षणहरू के के छन् जान्नुहोस्। यो पनि थाहा छ कसरी उपचार गरिन्छ।

धुम्रपान नगर्नुहोस्: यदि तपाइँ धुम्रपान गर्नुहुन्छ भने, यसलाई तुरुन्तै बन्द गर्नुहोस्। धुम्रपान फोक्सोको क्यान्सरको सबैभन्दा ठूलो कारण हो।

स्वस्थ जीवनशैली अपनाउनुहोस्: दैनिक व्यायाम गर्नुहोस्, सन्तुलित आहार लिनुहोस् र तनाव कम गर्नुहोस्। यो तपाईंको स्वास्थ्यको लागि धेरै लाभदायक हुनेछ।

प्रदूषणबाट बच्नुहोस्: वायु प्रदूषणबाट आफ्नो फोक्सोलाई जोगाउने प्रयास गर्नुहोस्। जहाँसम्म सम्भव छ, सफा र शुद्ध हावामा सास लिनुहोस्। बाहिर निस्कँदा मास्क लगाउने र घर भित्रको हावा सफा राख्ने ।