एउटा यस्तो गाउँ, साउनमा महिलाले पाँच दिनसम्म लुगा लगाउँदैनन् !

काठमाडाैँ – अहिले साउन महिना सुरु भएको छ । यस्तो अवस्थामा हिन्दु धर्ममा आस्था राख्ने मानिसहरु आफ्नो परम्परा अनुसार यस पवित्र महिनामा धेरै यस्ता कामहरु गर्छन्, उनीहरुको बारेमा थाहा पाएर तपाई छक्क पर्नुहुनेछ ।

आज हामी तपाईलाई भारतको एउटा यस्तो गाउँको कथा सुनाउछौँ, जहाँ महिलाहरुले साउन महिनामा ५ दिनसम्म लुगा लगाउँदैनन् । यसका साथै हामी तपाईलाई यो पनि बताउनेछौं कि त्यहाँका महिलाहरूले किन यस्तो गर्छन् र यो गाउँमा पुरुषहरूका लागि पनि कुनै नियम लागू हुन्छ कि हुँदैन।

यो गाउँ कहाँ छ ?

भारतीय गाउँ हिमाचल प्रदेशको मणिकरण उपत्यकामा अवस्थित छ। यस गाउँको नाम पिनी गाउँ हो। यो परम्परा यहाँ शताब्दीयौंदेखि चलिआएको छ । यहाँका महिलाले साउन महिनामा विशेष पाँच दिन लुगा लगाउँदैनन् । यही कारण यी पाँच दिनमा गाउँमा बाहिरी व्यक्तिलाई प्रवेशमा पूर्ण प्रतिबन्ध लगाइएको छ ।

महिलाहरु किन यसो गर्छन् ?

हिमाचल प्रदेशको यो गाउँको इतिहास शताब्दीयौं पुरानो छ। त्यसैले यहाँ यस्ता धेरै परम्परा छन् जुन अन्यत्र कतै देखिँदैनन् । साउनमा पाँच दिन लुगा नलगाउने चलन पनि सदियौं पुरानो हो । आउनुहोस् अब थाहा पाउनुहोस् यसको पछाडिको कारण के हो।

वास्तवमा, कुनै समय यो गाउँमा राक्षसहरूको यति धेरै आतंक थियो कि गाउँलेहरूलाई बाँच्न गाह्रो भयो। दानवको आतंक बढेपछि लहुआ घोण्ड नामक देवता यस गाउँमा आएर दानवलाई मारेर गाउँलेहरूलाई बचाए। भनिन्छ, जहिले पनि गाउँमा राक्षस आउँछन्, राम्रा लुगा लगाएका महिलाहरूलाई लैजान्थे । यही कारणले आज पनि साउनको पाँच दिनमा महिलाहरूले पहिरन नलगाउँछन् ।

त्यसो भए महिलाले के लगाउने ?

अहिले पिनी गाउँमा हरेक महिलाले यो परम्परा पालना गर्दैनन् । तर यो परम्परा पालन गर्ने महिलाले यी पाँच दिनमा ऊनले बनेको पटका लगाउने गर्छन् । यो पाँच दिनमा महिलाहरु घरबाहिर निस्कन थालेका छैनन् । विशेषगरी गाउँका विवाहित महिलाहरूले यो परम्परा पालना गर्ने गरेका छन् ।

के पुरुषका लागि पनि कुनै नियम छ ?

यो गाउँमा महिलाका लागि मात्रै नियम छ भन्ने होइन । साउन महिनामा पुरुषले मदिरा र मासु नखाने नियम छ । यी विशेष पाँच दिनहरूमा यो परम्परा पालना गर्न सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण छ। यो परम्परा अनुसार यी पाँच दिनमा श्रीमान्–श्रीमतीले एकअर्कालाई हेरेर मुस्कुराउन पनि सक्दैनन् ।

घुम्न मन छ भने यो गाउँ जान सक्नुहुन्छ । तर, साउनका यी पाँच दिनमा यो गाउँमा प्रवेश पाउने छैन । गाउँलेहरूले यी पाँच दिनलाई अति पवित्र मानेर चाडपर्वको रूपमा मनाउने गर्छन् । यस्तो अवस्थामा उनले यी पाँच दिनमा आफ्नो गाउँमा कुनै बाहिरी व्यक्तिलाई प्रवेश गर्न दिँदैनन् ।