पानी मानव जीवनको लागी अत्यावश्यक चिज हो । पानी बिना हामी हाम्रो जीवनको कल्पना समेत गर्न सक्दैनौ । यसकारण शरीरमा पानी पर्याप्त मात्रामा पुर्याउनुपर्छ ।
दैनिक रूपमा पर्याप्त पानी पिइएन भने विभिन्न रोगहरू पनि लाग्न सक्छ । जब शरीरमा पानीको मात्रा शरीरबाट निस्किएको पानीको मात्राभन्दा कम हुन्छ भने त्यस्तो अवस्थामा डिहाइड्रेसन हुन्छ । हाम्रो शरीरबाट कुनै न कुनै तरिकाबाट पानी बाहिर निस्कन्छ । पिसाब या पसिनाको माध्यमबाट शरीर पानी शरीरबाट बाहिर निस्कन्छ ।
एक वयस्क व्यक्तिले दैनिक ४–५ लिटर पानी पिउन आवश्यक छ तर व्यस्त जीवनशैलीका कारण, स्वास्थ्यप्रति ध्यान नदिँदा पर्याप्त पानी पिइरहेका हुँदैनौ । यसकारण आज हामी पर्याप्त पानी नपिउँदा उत्पन्न हुने केही शारीरिक एवम् मानसिक समस्याहरूको विषयमा जानकारी गराउँछौ ।
– छालासम्बन्धी समस्या
पानीमार्फत छालाको राम्रो हेरचाह हुन्छ । छालाले शरीरका लागि सुरक्षा कवचको काम गर्छ । यसले पानीको स्तर पनि नियन्त्रित गर्छ । पानी भरपुर पिउनाले छाला नरम पनि बन्छ । पानीको कमी हुँदा छाला रुखो र निस्तेज हुन्छ । डिहाइड्रेसन हुँदा छालामा डर्मटाइटिस, सराइअसिसजस्ता विभिन्न समस्या निम्तने डर हुन्छ ।
–मुख सुक्ने
शरीरमा पानी कम भएको मूख्य लक्षण भनेको मुख सुक्नु हो । शरीरमा पानीको मात्रा कम भएपछि र्याल ग्रन्थिले पर्याप्त ¥याल बनाउन सक्दैन र फलतः मुख एवम् घाँटी सुक्दछ । बारबार मुख एवम् घाँटी सुक्न थाल्यो भने यो समस्या निर्जलीकरणले गर्दा हो भन्ने बुझेर तुरुन्त पानी पिउनु पर्दछ । त
–थकान
पानीले शरीरलाई ऊर्जा दिन्छ । डिहाइड्रेसनका कारण इन्जाइममा असर पर्छ, जसबाट शरीरको सबै प्रक्रियामा असर पर्छ । पानी कम हुने कारण थकान र सुस्तता महसुस हुन्छ । शरीरमा ऊर्जा नहुँदा मानिस शारीरिक रूपमा सक्रिय हुन सक्दैनन् ।
–रक्तचाप
गर्मीमा अक्सर पसिना बढी बग्दा शरीरको रगतमा हुने पानीको मात्रामा कमी आउन सक्छ । यस्तो अवस्थामा धेरै पानी खाने सल्लाह दिइन्छ । उच्च रक्तचापका बिरामीले पटक–पटक पानी पिउनुपर्छ । शरीरबाट पानी निस्क्यो भने रक्तचाप कम हुन सक्छ ।
–उच्च कोलेस्ट्रोल
उच्च कोलेस्ट्रोल एक समस्या हो, जो मुटुका लागि घातक हुन सक्छ । जब आवश्यकताको हिसाबले पानी पिइदैंन, शरीरले बढी मात्रामा कोलेस्ट्रोल निर्माण गर्छ । यदि शरीरलाई पर्याप्त पानी मिल्ने हो भने कोलेस्ट्रोलको समस्या पैदा हुँदैन ।
–पाचनसम्बन्धी समस्या
शरीरले पर्याप्त पानी नपाउँदा क्याल्सियम र म्याग्नेसियमको कमी हुन्छ, जसबाट शरीरमा पाचनसम्बन्धी कयौँ समस्या निम्तन सक्छ । जस्तै, अल्सर, ग्यास आदि। खाना पचाउन पनि पानी आवश्यक हुन्छ ।
–मानसिक स्वास्थ्यमा असर
डिहाइड्रेसनले मानिसको दिमागको कार्यकुशलतालाई प्रभावित गर्न सक्छ । अनुसन्धानकर्ताहरुले के पत्ता लगाएका छन् भने शरीरमा जब पानीको कमी हुन्छ, त्यसले उसको दिमागी गतिविधिमा निकै असर पार्छ ।
–मिर्गौलाको समस्या
शरीरमा निरन्तर चलिरहने अनेक खालका रासायनिक क्रियाका कारण केही विषालु तत्त्वको निर्माण हुन्छ । र यी विषाक्त तत्त्व शरीरबाट बाहिर निकाल्न जरुरत हुन्छ । पानी कम हुँदा यस्ता विषालु तत्त्व शरीरमा बनिरहन्छन् र कयौँ प्रकारका रोग लाग्न सक्छन्।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया