उपवासले वास्तवमै क्यान्सरको जोखिम कम गर्न सक्छ ?

काठमाडौँ – विज्ञहरूका अनुसार उपवासले शरीरमा प्राकृतिक एन्टिअक्सिडेन्ट बढाउँछ, जसले क्यान्सरबाट हुने क्षतिबाट कोशिकाहरूलाई बचाउन सक्छ। तर, यो हरेक बिरामीमा हुन्छ भन्न सकिँदैन।

क्यान्सर सबैभन्दा खतरनाक रोगहरु मध्ये एक हो। जसको उपचार निकै कठिन छ । तर, यो रोगबाट बच्नका लागि निरन्तर अनुसन्धान र नयाँ उपायहरू पत्ता लागिरहेका छन् । हालै एक अनुसन्धानले उपवास बसेर क्यान्सर निको हुने कुरा पत्ता लगाएको छ ।

मेमोरियल स्लोन केटरिङ क्यान्सर सेन्टरको अनुसन्धानले उपवासले क्यान्सर कोशिकालाई कसरी असर गर्छ भन्ने देखाएको छ। यस्तो अवस्थामा उपवासले वास्तवमै क्यान्सरको जोखिम कम गर्न सक्छ कि भन्ने प्रश्न उठ्छ ।

के उपवासले जोखिम कम गर्छ ?
मुसामा गरिएको यो अनुसन्धानले उपवासले क्यान्सर विरुद्ध शरीरको प्राकृतिक प्रतिरक्षा प्रणालीलाई बलियो बनाउँछ भन्ने संकेत गरेको छ । यस्तो देखिन्छ कि उपवासले प्राकृतिक हत्यारा कोशिकाहरूको काम बढाउन मद्दत गर्दछ। यी प्रतिरक्षा प्रणालीका कारकहरू हुन् जसले क्यान्सर कोशिकाहरूलाई आक्रमण गर्छन्।

यस अध्ययनले उपवासको समयमा प्राकृतिक किलर कोशिकाहरू ऊर्जाको लागि चिनीमा नभई बोसोमा निर्भर रहेको देखाएको छ। मेटाबोलिक शिफ्टको कारण तिनीहरूले क्यान्सर कोशिकाहरू नष्ट गर्ने क्षमता पाउँछन्। उपवासको कारण, यी कोशिकाहरू ट्युमर वातावरणमा पनि उत्पादन गर्न सकिन्छ र क्यान्सरसँग लड्ने क्षमता बढ्छ।

व्रत बस्दा क्यान्सरमा आराम मिल्छ
यसअघिको अनुसन्धानले पनि उपवासमा क्यान्सरबाट बच्ने क्षमता रहेको पत्ता लागेको थियो । 2012 मा मुसाहरूमा गरिएको अनुसन्धानले पत्ता लगायो कि छोटो अवधिको उपवासले केमोथेरापी औषधिको साइड इफेक्टबाट स्वस्थ कोशिकाहरूलाई बचाउन सक्छ।

मुसामा २०१६को अध्ययनले केमोथेरापी प्रशासन अघि छोटो अवधिको उपवासले विषाक्तता कम गर्न मद्दत गर्न सक्छ भनेर पनि सुझाव दिएको छ। जर्मन क्यान्सर रिसर्च सेन्टरले पनि यस्तै अध्ययन गरेको थियो, जसले पत्ता लगायो कि बीच-बीचमा उपवासले कलेजोको स्वास्थ्य र क्यान्सरको जोखिममा असर गर्छ। अन्तरिम उपवास कार्यक्रमले फ्याटी कलेजो, कलेजोको सूजन र कलेजोको क्यान्सरको जोखिम कम गर्न सक्छ।

मानवमा कुनै असर पर्नेछ ?
उपवासले क्यान्सरको जोखिम कम गर्न मद्दत गर्दछ कि इन्सुलिन स्तर र सेलुलर प्रतिक्रियाहरूमा सम्भावित प्रभावहरूमा निर्भर गर्दछ। उच्च इन्सुलिन स्तरहरू क्यान्सर कोशिकाहरूलाई बढावा दिन जोडिएको छ, जबकि उपवासले इन्सुलिन स्तर घटाएर क्यान्सर कोशिकाहरू बढ्नको लागि कम अनुकूल वातावरण सिर्जना गर्न सक्छ। उपवासले प्रक्रियाहरू पनि सक्रिय गर्न सक्छ जसले प्रि-क्यान्सर कोशिकाहरू बढ्नु अघि कम गर्न सक्छ।

यी पनि छन् व्रतका फाइदाहरु
विज्ञहरूका अनुसार उपवासले शरीरमा प्राकृतिक एन्टिअक्सिडेन्ट बढाउँछ, जसले क्यान्सरबाट हुने क्षतिबाट कोशिकाहरूलाई बचाउन सक्छ। तर, यो हरेक बिरामीमा हुन्छ, यस विषयमा अझै अनुसन्धान आवश्यक छ, किनभने क्यान्सर वा यसको उपचार अघि बिरामीको तौल घट्न सक्छ। यस्तो अवस्थामा उपवास बस्नु चुनौतीपूर्ण हुन सक्छ।