साउन महिनाको सोमबार व्रत गर्ने पहिलो व्यक्ति को हुन् ?

काठमाडौँ – भगवान शिव र माता पार्वतीलाई प्रसन्न पार्न र उनीहरूको विशेष आशीर्वाद प्राप्त गर्न साउन महिना धेरै महत्त्वपूर्ण मानिन्छ। साउनको सबै सोमबार व्रत बस्ने चलन छ । यो प्रथा कसरी अस्तित्वमा आयो र साउनको सोमबारको व्रत पहिलो पटक कसले राखेको भन्ने बारे दुई पौराणिक कथा छन् ।

हिन्दू धर्ममा साउन महिनालाई अति पवित्र र विशेष मानिन्छ । यो महिनाभर भगवान शिव र माता पार्वतीको पूजा गरिन्छ र सोमबार व्रत गरिन्छ। यस वर्ष भगवान शिवको मनपर्ने महिना साउन आगामी मंगलबारबाट सुरु हुँदैछ। सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा यो हो कि यस वर्ष साउन सोमबारदेखि भगवान शिवको विशेष दिन सुरु हुँदैछ।

साउनको सोमबारको विशेष महत्व मानिन्छ । भोलेनाथको विशेष आशीर्वाद प्राप्त गर्न भक्तजनले साउन महिनाको सम्पूर्ण सोमबार व्रत बस्छन् । साउनको सोमबार व्रत राख्नाले पाप नाश भएर मोक्ष प्राप्त हुने जनविश्वास छ । यस व्रतको प्रभावले व्यक्तिको मनोकामना पूरा हुन्छ, जीवनमा सुख-समृद्धि आउँछ र सुस्वास्थ्यको पनि कृपा भोलेनाथको हुन्छ । साउनको सोमबार व्रत राख्नाले अविवाहित व्यक्तिले मनपर्ने जीवनसाथी प्राप्त गर्ने जनविश्वास पनि छ ।

साउनको सोमबार व्रत बस्ने चलन कसरी सुरु भयो ?
साउनको पहिलो सोमबारको व्रत कसले राखेको भन्ने बारे दुई पौराणिक कथा प्रचलित छन् । किंवदन्ती अनुसार माता सती आफ्ना पिता दक्ष प्रजापतिको विशाल यज्ञमा सहभागी हुन गएकी थिइन् । त्यहाँ उनका पिता राजा दक्षले भगवान शिवको अपमान गरेका थिए । भोलेनाथको अपमानबाट दुखी र क्रोधित भई माता सतीले सोही यज्ञको आगोमा आफ्नो भौतिक शरीर जलाएर अर्को जन्ममा पनि भगवान शिवलाई पतिको रूपमा प्राप्त गर्ने व्रत लिइन्।

माता सतीको अर्को जन्म पार्वतीको रूपमा भएको थियो। केही समयपछि माता पार्वतीले भगवान शिवलाई पतिको रूपमा प्राप्त गर्न कठोर तपस्या गर्न थालिन् । आफ्नो तपस्याको क्रममा उनले साउन महिनाभर कठोर व्रत राखिन्। माता पार्वतीको कठोर तपस्याबाट भगवान शिव प्रसन्न भए र माता पार्वतीले उनीसँग विवाह गरिन् । त्यसैले साउनको सोमबारको व्रत माता पार्वतीले नै राखेको जनविश्वास छ ।

भगवान परशुरामसFग सम्बन्धित कथा
पवित्र महिना भगवान शिवको आराधनाका लागि प्रसिद्ध छ तर अर्को पौराणिक कथा अनुसार यस महिनामा भगवान परशुरामको पनि विशेष महत्व रहेको छ । पौराणिक कथा अनुसार कन्वर यात्रा शुरु गर्ने पहिलो व्यक्ति भगवान परशुराम हुन् र उहाँकै कारण साउनको सोमबार व्रत बस्ने चलन छ । भगवान् परशुरामले सोमबार काँधमा गंगाजलले भरिएको कानवड बोकेर गंगाजलले अभिषेक गरी भगवान शिवको पूजा गर्ने पहिलो व्यक्ति हुन् । त्यसयता साउनको सोमबार व्रत बस्ने र भगवान शिवको पूजा गर्ने व्यवस्था भएको थियो ।