डेंगुले टोकेको कति समयपछि असर हुन्छ ? लक्षण र रोकथाम जान्नुहोस्

काठमाडौँ – डेंगुले फूलको भाँडा, पुराना भाँडाकुँडा र छतमा राखिएको टायर, खाडलमा भरिएको पानीमा अण्डा दिन्छ। डेंगुले एक पटकमा १०० देखि ३०० अण्डा दिन्छन्, जुन २ देखि ७ दिनमा लार्भामा निस्कन्छ।

वर्षा सुरु भएसँगै डेंगुको त्रास बढेको छ । तापक्रम १५–१६ डिग्रीमा नघट्दा डेंगुको जोखिम रहन्छ । यो समय डेंगु लामखुट्टेको प्रजननका लागि सबैभन्दा अनुकूल समय हो ।

यस्तो अवस्थामा डेंगु ज्वरो निकै खतरनाक र घातक पनि हुनसक्ने भएकाले सचेत र सजग हुन जरुरी छ । यस्तो अवस्थामा लामखुट्टेले टोकेपछि डेंगुको प्रभाव कति समयपछि सुरु हुन्छ, यसबाट बच्न के गर्ने ?

डेंगु लामखुट्टे कति खतरनाक ?
डेंगु एडिस एजिप्टाई नामक पोथी लामखुट्टेबाट सर्छ । यी लामखुट्टेको आयु एक महिना मात्रै हुन्छ, तर तिनीहरूले आफ्नो सम्पूर्ण जीवनकालमा ५०० देखि १,००० लामखुट्टेलाई जन्म दिन्छन्। यी माछाहरू तीन फिटसम्म मात्र उड्न सक्छन्। यस कारण तिनीहरूले तल्लो अंगहरूमा मात्र डंक गर्छन्।

डेंगु लामखुट्टेको टोकाइको प्रभाव कति समय पछि लाग्छ ?
डेंगुको लामखुट्टेले टोक्ने बित्तिकै डेंगुको लक्षण वा प्रभाव देखिँदैन। यसको प्रभाव केहि दिन पछि देखिन सक्छ। एडिस लामखुट्टेले टोकेको करिब ३ देखि ५ दिनपछि मात्र डेंगु ज्वरोका लक्षण देखिन्छन् । स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार डेंगुको लामखुट्टेले बिहान र बेलुका मात्र टोक्ने गर्छ । दिउँसो र राती तिनीहरू घरको कुनामा, पर्दा पछाडि वा ओसिलो ठाउँहरूमा लुक्छन्। यी लामखुट्टेहरू धेरै माथि उड्न सक्दैनन्, त्यसैले तिनीहरूले तल्लो खुट्टा अर्थात् खुट्टादेखि घुँडासम्म मात्र डसाउन सक्छन्।

डेंगु ज्वरोका लक्षणहरू
उच्च ज्वरो
टाउको दुख्ने
मांसपेशी दुखाइ
छालामा रातो दागहरू
आँखा पछाडि दुखाइ
जोर्नी दुख्ने
सुन्निने
गिजा र नाकबाट रगत बग्नु

डेंगु रोकथाम उपाय

शरीर पूरै ढाक्ने लुगा लगाउनुहोस्।
लामखुट्टेले मात्र सुत्नुहोस्, दिनको समयमा लामखुट्टे भगाउने लोशन वा तेल प्रयोग गर्नुहोस्।
फुटेका भाँडाहरू, पुराना टायर, भाँडा, फूलका भाँडा र ड्रम, कुलरमा पानी जम्न नदिनुहोस्।
समय समयमा ट्याङ्कीमा पानी सफा गरिरहनुहोस्।
डेंगुको लक्षण देखिएमा तुरुन्त अस्पताल गएर जाँच गराई असल चिकित्सकबाट उपचार गराउनुपर्छ ।