बढी दूधले फाइदा गर्दैन, दिनमा कति कप पिउनु उपयुक्त हुन्छ ?

काठमाडौँ – दूध हाम्रो स्वास्थ्यको लागि धेरै महत्त्वपूर्ण छ। मानिसहरु प्रायः आफ्नो आहारमा दूधलाई उचित वृद्धि र विकासको लागि समावेश गर्दछ, तर यसको फाइदाहरू प्राप्त गर्न, यसलाई सही मात्रामा पिउन महत्त्वपूर्ण छ। जति धेरै दूध पिउने हो, त्यति नै फाइदा हुन्छ भन्ने धेरैको विश्वास छ । यद्यपि यो पूर्ण रूपमा सत्य होइन।

दूधलाई सधैं पौष्टिक र पूर्ण आहार मानिन्छ। यो बिना एक स्वस्थ आहार अधुरो देखिन्छ। विशेषगरी घरका ठूलाले बालबालिकाको उचित विकास र वृद्धिका लागि प्रचुर मात्रामा दूध दिने गर्छन् । तर, कुनै पनि कुराको फाइदा सीमित मात्रामा लिएर मात्र लिन सकिन्छ । कुनै पनि कुराको अधिकले स्वास्थ्यलाई हानि पुर्‍याउन सक्छ। दूधमा पनि यस्तै हुन्छ ।

कति दुध पिउनु उचित छ ?
स्वस्थ व्यक्तिले नियमित दूध पिउनुपर्छ । यसमा पाइने क्याल्सियम, भिटामिन बी १२, भिटामिन डी, क्यालोरी, पोटासियम, प्रोटिन र स्वस्थ बोसोले शरीरलाई आवश्यक पोषण प्रदान गर्छ । संयुक्त राज्यमा, राष्ट्रिय आहार दिशानिर्देशहरूले सिफारिस गर्दछ कि एक वयस्कले प्रति दिन ३ कप (750ml) दूध पिउनुपर्छ, र बच्चाहरूको लागि एक देखि २.५ कप दूध पर्याप्त छ।

यद्यपि, यो मात्रा प्रत्येक व्यक्तिको शारीरिक आवश्यकता अनुसार बढ्न वा घटाउन सक्छ। सन्तुलनको कुरा गर्ने हो भने, दैनिक ५०० एमएल दूधले पनि शरीरलाई क्याल्सियम र भिटामिन डीको आवश्यकता पूरा गर्न पर्याप्त हुन्छ।

धेरै दूध पिउनुको बेफाइदा
स्वीडेनमा गरिएको एक अनुसन्धानका अनुसार ३ कपभन्दा बढी दूध पिउनाले हिप भाँच्ने, हड्डीको समस्या र मृत्युसमेत हुने खतरा बढ्छ । त्यसैले, यो मिथकलाई विश्वास नगर्नुहोस् कि जति धेरै दूध, हड्डी बलियो हुन्छ। बच्चाहरूलाई धेरै दूध खुवाउँदा, दूधमा पाइने क्यालोरीहरूले पेट भरिएको महसुस गराउँछ, जसले गर्दा बच्चाहरूले खानामा रुचि लिन सक्दैनन्।

साथै, धेरै दूध पिउनाले यसमा आइरनको मात्रा कम हुन्छ। विशेष गरी फेरिटिन नामक फलाम जुन फलामको भण्डारको रूपमा शरीरमा पाइन्छ। यसले फलामको कमी हुने एनिमियाको सम्भावना बढाउँछ।

स्वादयुक्त दूध कत्तिको सुरक्षित छ ?
आफ्नो आहारमा सामान्य दूधको तुलनामा स्वादयुक्त दूधको मात्रा कम राख्नुहोस्, किनभने स्वाद बढाउने क्रममा यसको पौष्टिक मूल्यमा कमी आउँछ। साथै, बदामको दूध, सोया दूध जस्ता अन्य दूध विकल्पहरू लिनु अघि, कृपया आफ्नो आहारविद्सँग तिनीहरूको सीमित मात्रामा छलफल गर्नुहोस्।