काठमाडौँ – बाल्यकालको मोटोपना एउटा गम्भीर समस्या हो, जुन खराब खानपान र जीवनशैलीका कारण महामारीको रूपमा फैलिरहेको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार सन् २०१६ मा विश्वभर ५ वर्ष मुनिका करिब ४ करोड १० लाख बालबालिका मोटोपनाबाट पीडित थिए ।
यी बालबालिकामा अधिकांश सहरी क्षेत्रका बालबालिका थिए । मोटोपनले बालबालिकाको स्वास्थ्यमा ठूलो हानि पु¥याउन सक्छ । मोटोपन धेरै गम्भीर र घातक रोगहरूको लागि जोखिम कारक हो, त्यसैले यसलाई रोक्न राम्रो छ।
मोटोपनाका कारण बालबालिका सजिलै ती रोगको सिकार हुन सक्छन् । तर राम्रो कुरा यो हो कि बाल्यकालको मोटोपनाबाट बच्न सकिन्छ र कम गर्न पनि सकिन्छ। यद्यपि, यसले जीवनशैलीमा धेरै महत्त्वपूर्ण परिवर्तनहरू गर्न आवश्यक छ।
मोटोपनका कारण कुन रोगको जोखिम बढ्छ ?
मुटुसम्बन्धी रोग– मोटोपनले मुटुसम्बन्धी रोगको जोखिम धेरै गुणा बढाउँछ । मोटोपनाका कारण रक्तचाप र सूजन बढ्न थाल्छ र यी दुवै कारणले मुटुसम्बन्धी रोग निम्त्याउँछ । यसबाहेक, मोटोपनका कारण कोलेस्ट्रोलको स्तर पनि बढ्छ, जसका कारण धमनीहरू अवरुद्ध हुन सक्छ र हृदयघात र स्ट्रोकको जोखिम उल्लेखनीय रूपमा बढ्छ। त्यसैले मोटोपनाका कारण बालबालिकामा मुटुसम्बन्धी रोग लाग्ने सम्भावना धेरै हुन्छ ।
मधुमेह – मोटोपना मधुमेहको प्रमुख कारण हो । मोटोपनको जोखिममा रहेका बालबालिकामा मधुमेहको जोखिम निकै बढ्छ । मधुमेहमा शरीरको रगतमा चिनीको मात्रा बढ्न थाल्छ, जसका कारण शरीरका अन्य अंगहरु जस्तै आँखा, कलेजो, मिर्गौला, नशा आदिमा क्षति पुग्छ । यसबाहेक, मोटोपनाले सूजन पनि बढाउँछ, जसको कारण इन्सुलिन संवेदनशीलता प्रभावित हुन्छ।
हड्डी सम्बन्धी समस्या- मोटोपनाका कारण बालबालिकाको जोर्नी र हड्डीमा धेरै दबाब पर्छ, जसका कारण गठिया जस्ता समस्या हुन सक्छ। जसका कारण अक्सर हिँडडुल गर्न कठिनाई हुने र हड्डीमा कडाइ हुने गर्दछ । यति मात्र होइन, मोटोपनाले भिटामिन डीको कमी पनि निम्त्याउन सक्छ, जसले हड्डी र मांसपेशी कमजोर हुन सक्छ।
क्यान्सरको जोखिम – मोटोपनाले धेरै प्रकारको क्यान्सरको जोखिम पनि बढाउँछ, जस्तै स्तन क्यान्सर, कोलोन क्यान्सर र एन्डोमेट्रियल क्यान्सर आदि।
स्लीप एप्निया – मोटोपनाका कारण घाँटी नजिक पनि बोसो बढ्छ, जसका कारण श्वासप्रश्वास नलीबाट हावा राम्रोसँग जान नसक्दा सास फेर्न गाह्रो हुन सक्छ । यो समस्या विशेष गरी सुत्ने बेलामा हुन्छ, जसलाई स्लीप एपनिया भनिन्छ।
उच्च रक्तचाप- मोटोपनाका कारण उच्च रक्तचापको जोखिम पनि बढ्छ। तसर्थ, मोटो बच्चाहरूमा उच्च रक्तचापको जोखिम उल्लेखनीय रूपमा बढ्छ, जसले मधुमेह र हृदय रोगको जोखिम बढाएर उनीहरूलाई थप गम्भीर बनाउन सक्छ।
फ्याटी लिभर- मोटोपनाले बालबालिकामा फ्याटी लिभरको जोखिम पनि बढाउँछ। वास्तवमा मोटोपनका कारण कलेजोमा अतिरिक्त बोसो जम्मा हुन थाल्छ । जसका कारण फ्याटी लिभर र यससँग सम्बन्धित अन्य रोग पनि लाग्न सक्छ ।
तसर्थ, बालबालिकालाई मोटोपनाबाट जोगाउन महत्त्वपूर्ण छ र यदि तिनीहरू अधिक तौल वा मोटो वर्गमा पर्छन् भने पनि तिनीहरूको जीवनशैलीमा सुधार गरेर उनीहरूको तौल घटाउनुपर्छ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया