गर्मी थकान वा गर्मी स्ट्रोक कुन बढी खतरनाक छ जान्नुहोस्

काठमाडाैँ – देशभर गर्मी बढेको छ । दिउँसो बाहिर निस्कन समेत मुस्किल भएको छ । घाममा निस्कँदा गर्मीको थकान र अन्य धेरै स्वास्थ्य समस्याहरू निम्त्याउँछ। गर्मी स्ट्रोकको जोखिम पनि छ, जुन घातक पनि हुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा सावधानी अपनाउन जरुरी छ ।

धेरै मानिसहरु थकान र गर्मी स्ट्रोक को बारे मा भ्रमित रहन्छ। दुवै एउटै मानिन्छ, जसले पछि समस्याहरू सिर्जना गर्न सक्छ। थकान र गर्मीको स्ट्रोकमा के भिन्नता छ र के गर्ने भन्ने बारे जान्नुहोस्…

थकान के हो ?
लामो समयसम्म घाम वा तातो हावामा बस्दा शरीरको तापक्रम बढ्छ, जसले शरीरमा थकान पैदा गर्छ । जसका कारण तातो चर्को र तातो दुखाइ हुन सक्छ। यो गर्मी स्ट्रोक भन्दा कम गम्भीर छ, तर थकान सही समयमा सच्याइएको छैन भने, धेरै गम्भीर समस्या हुन सक्छ। गर्मीको थकानको पहिलो लक्षण टाउको दुखाइ हो। यस बाहेक अनुहार रातो हुनु, अत्याधिक पसिना आउनु, बान्ता हुनु, वाकवाक लाग्नु, चक्कर लाग्नु, बेहोस हुनु र कमजोरी महसुस हुन थाल्छ ।

थकान महसुस हुँदा के गर्ने ?

१. थकानको अवस्थामा, तुरुन्तै घामबाट टाढा रहनुहोस् र चिसो, छायादार ठाउँमा बस्नुहोस्।
२. सकेसम्म चाँडो पानी पिउनुहोस्।
३. चिसो र भिजेको कपडाले शरीरलाई चिसो पार्ने प्रयास गर्नुहोस्।
४. सकेसम्म धेरै तरल लिनुहोस्।
५. अल्कोहल र क्याफिन पिउनबाट बच्नुहोस्।
६. कुनै समस्या भएमा डाक्टरकहाँ जानुपर्छ।

गर्मी स्ट्रोक के हो ?
तातो स्ट्रोक थकान भन्दा खतरनाक हुन सक्छ। थकानको उचित समयमा र सही उपचार नगर्दा गर्मीको समस्या देखापर्छ। वास्तवमा, जब धेरै गर्मी हुन्छ, शरीरले अधिक गर्मी अवशोषित गर्न थाल्छ। शरीरको तापक्रम १०-१५ मिनेटमा ४१ डिग्री सेल्सियससम्म बढ्न सक्छ। जसका कारण पूरै शरिर सुन्निन सक्छ ।

शरीरबाट पसिना आउन बन्द हुन्छ, जसका कारण शरीरले आफूलाई चिसो बनाउन सक्दैन र तापक्रम बढ्न थाल्छ । गर्मी स्ट्रोक घातक हुन सक्छ। यो एक देखि छ घण्टामा हुन सक्छ र यदि उचित उपचार नपाएमा, 24 घण्टा भन्दा कममा मृत्यु हुन सक्छ।

गर्मी स्ट्रोक लक्षण

१. सोच्ने र बुझ्ने क्षमता घट्न थाल्छ
२. टाउको दुखाइ हुन्छ
३. चक्कर लाग्नु
४. स्ट्रोक
५. उल्टी, पखाला
६. कम रक्तचाप

गर्मी स्ट्रोक मा के गर्ने ?

१. गर्मी स्ट्रोकको लक्षण देखा परेमा तुरुन्तै चिकित्सककहाँ जानुपर्छ।
२. अस्पताल टाढा भएमा बिरामीलाई घाम र तातोबाट हटाएर छायामा लैजानुपर्छ ।
३. पानी, बरफ, भिजेको कपडाले जतिसक्दो चाँडो शरीरलाई चिसो पार्ने प्रयास गर्नुपर्छ।
४. शरीरमा धेरै कपडा छ भने, यसलाई हटाउनु पर्छ।
५. बिरामी बेहोस भएमा आकस्मिक सेवा नपुगेसम्म स्थिर राख्ने प्रयास गर्नुपर्छ ।
६. यदि तपाइँ सास फेर्नुहुन्न भने, तपाइँलाई सकेसम्म चाँडो अस्पताल लैजानुपर्छ।