काठमाडाैँ – विज्ञहरूका अनुसार कोर्टिसोलले शरीरलाई बिहान निद्राबाट ब्यूँझाउन मद्दत गर्छ। यसले ऊर्जा प्रदान गर्छ। जब हामी बिहान उठ्छौं, यो लगभग १ घण्टाको लागि उच्चतम स्तरमा हुन्छ।
दिनभरको भीडभाड, कामको चाप र बदलिँदो जीवनशैली र खानपिनका कारण आज अधिकांश मानिसलाई तनावले असर गरिरहेको छ, जुन स्वास्थ्यका लागि हानिकारक छ । जब कोही तनावमा हुन्छ, उसको कोर्टिसोल स्तर बढ्छ, जुन हृदय स्वास्थ्य र पाचनका लागि राम्रो मानिँदैन।
यसका कारण रगतमा चिनीको मात्रा पनि बढ्न सक्छ र रोग प्रतिरोधात्मक क्षमतामा पनि असर पर्न सक्छ। यसको अर्थ यसले समग्र स्वास्थ्यमा असर पार्न सक्छ भन्ने स्पष्ट छ। स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार तनाव राम्रो र नराम्रो दुवै हुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा यसबाट बच्न के गर्नुपर्छ जानौं…
के शरीरलाई कोर्टिसोल चाहिन्छ ?
डाइटिसियन अन्जु विश्वकर्मा भन्छिन् कि कोर्टिसोल शरीरको लागि धेरै महत्त्वपूर्ण हार्मोन हो तर यसको अत्यधिक मात्रा खतरनाक पनि छ। धेरै कोर्टिसोलले शरीरका अन्य हार्मोनहरूलाई असर गर्न सक्छ। उनी भन्छिन् कि कोर्टिसोलले शरीरलाई बिहान निद्राबाट ब्यूँझाउन मद्दत गर्छ। यसले ऊर्जा प्रदान गर्छ। जब हामी बिहान उठ्छौं, यो लगभग 1 घण्टाको लागि उच्चतम स्तरमा हुन्छ। सधैं तनावमा रहनु भनेको कोर्टिसोलको मात्रा उच्च हुनु हो। यसले धेरै समस्या निम्त्याउन सक्छ।
कस्ता हानी हुन्छन् ?
धेरै तौल बढ्न सक्छ।
चिडचिडापन हुन सक्छ।
स्मरण शक्ति कमजोर हुन सक्छ।
मानसिक भ्रम उत्पन्न हुन सक्छ।
उमेर छिटो बढ्न सक्छ।
कोर्टिसोल स्तर बढेको लक्षण
कामको दबाब महसुस
लगातार थकित महसुस
सुत्न कठिनाई वा निद्रा गडबड
चिन्तित वा नर्भस हुनु
नियन्त्रणमा नभएका चीजहरूको बारेमा चिन्ता गर्ने
रिस उठ्ने वा रिस उठ्ने, बारम्बार चिच्याउने
स्मरणशक्ति गुमाउनु वा विचलित हुनु
अपच, अल्सर वा Gastroesophageal रिफ्लक्स रोग
चोटबाट निको हुन अझ गाह्रो छ
उच्च रक्तचाप वा छिटो मुटुको चाल
भोक ढाँचाहरू बिग्रनु
कोर्टिसोल कसरी सन्तुलन गर्ने ?
आफ्नो आहारमा भिटामिन B1, B5, B6, B12 समावेश गर्नुहोस्।
आफ्नो आहारमा भिटामिन सी र टाइरोसिन समावेश गर्नुहोस्।
Phosphatidylserine (PS) लिन सकिन्छ, तर विशेषज्ञहरूको सल्लाहमा
दैनिक माछाको तेल प्रयोग गर्नुहोस्।
क्याफिन र अल्कोहलबाट टाढा रहनुहोस्।
ग्लुटेन र दुग्ध पदार्थहरू सन्तुलनमा खानुहोस् वा तिनीहरूलाई बेवास्ता गर्नुहोस्।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया