दम कति खतरनाक छ, यसबाट बच्न के गर्ने ?

काठमाडाैँ – दमका बिरामीको संख्या तिव्र गतिमा बढिरहेको छ । नेपालमा मात्र नभई विश्वभर यो रोगको खतरा छ । दमको आक्रमणमा फोक्सो र वायुमार्ग प्रभावित हुन्छन्। एक तथ्यांक अनुसार विश्वमा दमका कारण हुने कुल मृत्युमध्ये आधा अर्थात ४६ प्रतिशत भारतमा मात्रै हुने गरेको छ, जसको संख्या २ लाखको हाराहारीमा छ ।

दमको अवस्थामा, फोक्सो भित्र र बाहिर हावा पुर्‍याउने ट्यूबहरू प्रभावित हुन्छन्। यसले श्वासनली सुन्निने र साँघुरो हुने गर्छ, जसले श्वास बाहिर निस्कने क्रममा चरम दुखाइ र घरघराहटको आवाज निम्त्याउन सक्छ। दमबाट मानिसलाई बचाउन हरेक वर्ष मे महिनाको पहिलो मंगलबार सारा विश्वले अस्थमा दिवस मनाइन्छ। यस्तो अवस्थामा दमको आक्रमण हुनुको कारण र यसबाट बच्न के गर्ने भन्ने बारे जानौं…

दमका खतराहरू के हुन् ?
दममा सास फेर्न गाह्रो हुने र घरघराहटको आवाज आउने विज्ञहरू बताउँछन् । जसका कारण श्वासप्रश्वास प्रक्रियामा बाधा आउन सक्छ । बढ्दो प्रदूषण, जीवनशैलीमा परिवर्तन र अन्य धेरै कारणले दमको आक्रमण हुन सक्छ। चिकित्सकहरू भन्छन् कि यदि हामी दमको ट्रिगर बुझ्न चाहन्छौं भने सबैभन्दा पहिले यसको लक्षण र रोकथामका उपायहरू जान्नुपर्छ, ताकि समस्या गम्भीर हुनुअघि नै बच्न सकिन्छ।

दमबाट बच्न के गर्ने ?

धुलो र प्रदूषणबाट बच्नुहोस्
स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार परागकण, धुलोका कण, फङ्गस र जनावरको कपाल एलर्जीको कारण हुनसक्छ। जब त्यस्ता चीजहरू शरीरमा पुग्छन्, तिनीहरूले प्रतिक्रिया गर्न सक्छन्, जसले गर्दा श्वासनली सुन्निने र साँघुरो हुन सक्छ। यस्तो भयो भने दमका बिरामीको समस्या बढ्न सक्छ, त्यसैले सावधानी अपनाउनुपर्छ । यदि तपाईं बाहिर जानुहुन्छ भने, धुलो र प्रदूषणबाट बच्न हरेक उपाय अपनाउनुहोस्।

भाइरल संक्रमण एक समस्या हुन सक्छ
चिसो वा फ्लू जस्ता भाइरल संक्रमणहरूले पहिले नै संवेदनशील वायुमार्गलाई असर गर्न सक्छ, दमका लक्षणहरू बढाउन सक्छ, त्यसैले दमका बिरामीहरूले तिनीहरूबाट टाढा रहनुपर्छ। चिसो हावा, आर्द्रता र तापमानमा एक्कासी गिरावट वा वृद्धिले अवस्थालाई बढाउँछ, जसले दमको आक्रमण निम्त्याउन सक्छ।

दम प्रबन्ध गर्नुहोस्
दमको उचित व्यवस्थापन गर्न सके यसको जोखिम कम रहन सक्ने चिकित्सक बताउँछन् । शारीरिक गतिविधि, सन्तुलित आहार र नियमित श्वासप्रश्वास व्यायामले यसबाट बच्न मद्दत गर्न सक्छ, यदि गम्भीर समस्या छ भने डाक्टरसँग कुरा गर्नुहोस्।