इरफान खान ती ३ नाटकले बलिउडमा सुपरस्टार बने

काठमाडाैँ – आज दिग्गज हिन्दी सिनेमा अभिनेता इरफान खानको चौथो पुण्यतिथि हो। यस अवसरमा उनका तीन नाटकहरू खास थिए । धेरै उत्कृष्ट कलाकारहरू छन् जसलाई पर्दामा सबैले मन पराउँछन्।

जब उनले आफ्नो जीवन जिएर संसार छाड्छन् तब फ्यानहरुलाई कम दुख लाग्छ तर जब एक हँसाउने कलाकारको अचानक निधन हुन्छ तब फ्यानहरुलाई निकै गाह्रो हुन्छ । करिब ४ वर्षअघि इरफान खानले संसारलाई अलविदा गर्दा यस्तै घटना भएको थियो ।

२९ अप्रिल २०२० मा जब इरफान खानको निधनको खबर भयाे, सबै स्तब्ध भए। तर, इरफान लामो समयदेखि रोगबाट पीडित थिए । इरफान खान हिन्दी सिनेमाका एक दिग्गज अभिनेता थिए ।

रफान खानका ती तीन ‘नाटक’

संघर्षका दिनमा इरफान खानका धेरै साथी थिए । जसमध्ये एक अभिनेता हुन् अशोक लोखंडे । उनले इरफानको नेशनल स्कूल अफ ड्रामाका दिनका कथाहरू साझा गरे। अशोक लोखंडे र इरफानले पहिलो प्रयासमा एनएसडी प्रवेश परीक्षा पास गरे। यसपछि उनले एक अन्तर्वार्ता पनि दिए जसमा धेरै प्रश्न सोधिएको थियो । उनी छनोट भए र उनको अभिनय कक्षा सुरु भयो ।

इरफान एनएसडीको त्यो ब्याचको सबैभन्दा सक्षम अभिनेता थिए। उनी चुपचाप बस्न मन पराउँथे तर अभिनयको कक्षा चल्दा धेरै प्रश्न सोध्ने गर्थे । उसलाई हरेक सानो विवरण थाहा थियो। एनएसडीको अन्तिम दिनमा केही नाटकहरू भए जुन इरफान खानका लागि महत्त्वपूर्ण बने।

तिनीहरूमध्ये पहिलो नाटक ‘इन्डिपस रेक्स’ थियो जसमा इरफानले टायरेसियासको भूमिका निभाएका थिए। ती मध्येको दोस्रो नाटक ‘उरुभंगम’ थियो, जुन महाभारतमा आधारित थियो। यसमा इरफानले धृतराष्ट्रको भूमिका निभाएका थिए र उनकी प्रेमिका (जो पछि उनकी पत्नी बने) सुतपा सिकदारले गान्धारीको भूमिका निभाएका थिए। तीमध्ये तेस्रो नाटक ‘एक्सेन्ट अफ फुजियामा’ थियो । यी सबै नाटकमा इरफान खानको अभिनयको निकै तारिफ भएको थियो । उनको अभिनय करियर यहीँबाट सुरु भएको थियो ।

इरफान खानको संघर्ष र पहिलो फिल्म

सन् १९८७ मा एनएसडीबाट स्नातक गरेपछि इरफानले मीरा नायरको फिल्म सलाम बम्बेमा डेब्यू गर्ने मौका पाए। यसमा इरफानको सानो भूमिका थियो । यसपछि दूरदर्शनले ‘रेड ग्रास अन ब्लू हर्सेस’ नामको नाटक आयो। त्यसपछि इरफानले सानो भूमिका पाए । सन् १९८९ मा फिल्म कमला की मौत रिलिज भएको थियो जसमा उनको अपोजिट रुपा गांगुली थिइन् ।

इरफानले खास पहिचान पाउन सकेनन् । यसपछि सन् १९९८ मा इरफान खानले सञ्जय खानको टिभी सिरियल ‘जय हनुमान’ गरे, यससँगै उनी टिभी सिरियल ‘श्श कोई है’ मा पनि देखा परेका थिए । यसपछि उनले अरु धेरै सिरियल गरे तर त्यो मान्यता पाएनन् ।

सन् २००५ मा इरफान खानको पहिलो हिन्दी फिल्म रोग आएको थियो तर फिल्म फ्लप भयो तर इरफानको कामको निकै प्रशंसा भयो र गीतहरू पनि हिट भए । यसपछि सन् २००७ मा इरफानले मल्टिस्टार फिल्म ‘लाइफ इन ए मेट्रो’ मा काम गरे तर इरफानको कामलाई ध्यानमा राखियो । फिल्म हिट भयो र त्यसपछि उनले काम पाउन थाले ।

इरफान खान चलचित्रहरू

२००८ मा, फिल्म Smalldog Millionaire रिलीज भएको थियो जुन बक्स अफिसमा हिट भयो। यसमा इरफान खानले धेरै अवार्ड पाएका थिए र उनको अभिनयको निकै प्रशंसा भएको थियो । फिल्म स्लमडग मिलियनेयर भारतमा बनेको थियो तर यो हलिउड निर्माता-निर्देशकले बनाएको हुनाले हलिउडमा उनको पहिचान भयो ।

यसपछि उनले ‘द अमेजिङ स्पाइडर म्यान’ र ‘जुरासिक वर्ल्ड’ जस्ता हलिउड फिल्म पनि गरे । हिन्दी सिनेमामा इरफान खानले ‘लाइफ अफ पाई’, ‘हिन्दी मिडियम’, ‘द लन्चबक्स’, ‘बिल्लू’, ‘पिकु’, ‘कारवां’, ‘पान सिंह तोमर’, ‘मदारी’, ‘करीब-’मा काम गरेका छन् । करिब सिंगलले धेरै राम्रो फिल्म बनाए । इरफान खानको अन्तिम फिल्म ‘अंग्रेजी मिडियम’ थियो ।

इरफान खानको व्यक्तिगत जीवन

इरफान खानको जन्म ७ जनवरी १९६७ मा राजस्थानको एक मुस्लिम परिवारमा भएको थियो । उनका बुबाको टायरको व्यापार थियो र इरफान मध्यम वर्गीय परिवारका थिए। इरफान खानले इन्डस्ट्रीमा जुन ठाउँ बनाएका थिए, उनी आफैले बनाएका हुन् ।

इरफानले २३ फेब्रुअरी १९९५ मा आफ्नी प्रेमिका सुतापासँग विवाह गरेका थिए । सुतपा र इरफानका दुई छोरा बाबिल र अयान छन् । बाबिल खानले अभिनय सुरु गरेका छन् र उनलाई इरफान खानको दोस्रो रूप भनिन्छ।

इरफान खानको अन्तिम यात्रा

सन् २०१८ मा अभिनेता इरफान खानले ट्वीटर मार्फत आफू न्यूरोएन्डोक्राइन ट्युमर नामक रोगबाट पीडित भएको बताएका थिए जसको उपचार भइरहेको थियाे । इरफान युके गएर उपचार गराए र २०१९ मा फर्के । उनले फिल्म ‘अंग्रेजी मिडियम’को छायांकन पनि सुरु गरेपछि मात्रै कोरोनाको समय आयो । इरफान खान आफ्नो घरमा आराम गर्न थाले।

तर अचानक उनको स्वास्थ्य बिग्रियो र उनलाई २८ अप्रिल २०२० मा मुम्बईको कोकिलाबेन धिरुभाई अम्बानी अस्पतालमा भर्ना गरियो। इरफान खानले २९ अप्रिल २०२० मा ५३ वर्षको उमेरमा अन्तिम सास फेरे । इरफान खानको मुम्बईको कब्रिस्तानमा मुस्लिम परम्परा अनुसार अन्त्येष्टि गरिएको थियो । कोरोनाका कारण मानिसहरु त्यहाँ पुग्न सकेनन् तर फ्यानहरुले सामाजिक सञ्जालमा श्रद्धाञ्जली अर्पण गरेका थिए ।