के तपाईंलाई उठेपछि चक्कर लाग्छ ? सावधान

काठमाडौँ- के तपाईलाई पनि कुर्सीबाट उठ्नेबित्तिकै चक्कर लाग्छ ? आँखा अगाडि अँध्यारो छ ? यदि हो भने तपाईसँग पनि POTS छैन। वास्तवमा यस्ता समस्या कहिलेकाहीँ देखा परेमा कमजोरीका कारण पनि हुन सक्छ, तर यस्ता समस्या बारम्बार देखा परेमा सचेत हुनुपर्छ, किनभने यी पोष्टुरल अर्थोस्टेटिक ट्याचकार्डिया सिन्ड्रोम (POTS) को लक्षण हुन सक्छन्।

यो यस्तो विकार हो जसमा उभिएर शरीरको तल्लो भागमा रगत जम्मा हुन्छ । रक्तसञ्चार बढाउन मुटुको चाल बढ्छ, जसले धेरै समस्या निम्त्याउन सक्छ ।

POTS के हो ?
जोन्स हप्किन्सका विज्ञहरूका अनुसार सामान्यतया शरीरको स्वायत्त स्नायु प्रणालीले मुटुको धड्कन र रक्तचापलाई सन्तुलित राख्छ, जसले गर्दा शरीरका सबै भागमा रगतको उचित परिसंचरण हुन्छ। POTS को समस्याका कारण रक्तसञ्चार राम्रोसँग सन्तुलित हुँदैन ।

यसको मतलब शरीरले रक्तचाप नियन्त्रण गर्न सक्दैन। जसका कारण जब पनि तपाई अचानक उठ्नुहुन्छ, शरीरको तल्लो भागमा रगतको अधिकांश भाग रहन्छ र माथिल्लो भागमा रगतको कमी हुन्छ ।

POTS को कारणहरू
विशेषज्ञहरुका अनुसार POTS को कारण सबैको लागि फरक हुन सक्छ। केही शोधकर्ताहरूले विश्वास गर्छन् कि यो एक स्वत: प्रतिरक्षा विकार हो। जसका कारण शरीरको प्रतिरक्षा प्रणालीले अज्ञात कारणले स्वस्थ तन्तुहरूमा आक्रमण गर्छ। यसको आनुवंशिक कारण पनि देख्न सकिन्छ । यो समस्या जुनसुकै उमेरमा हुन सक्छ। विज्ञहरूका अनुसार केही रोगका कारण POTS को जोखिम पनि बढ्छ । यसमा एनीमिया, अटोइम्यून डिजिज, क्रोनिक फेटिग सिन्ड्रोम, मधुमेह, मल्टिपल स्क्लेरोसिस र कोभिड-१९ पर्छन्।

POTS को लक्षण
POTS मा रक्तसञ्चारमा समस्या छ, त्यसैले यसले शरीरको सन्तुलन बिगार्न सक्छ।
चक्कर लाग्नु वा बेहोस हुनु
धमिलो दृष्टि, वाकवाकी, वा बान्ता
अत्यधिक पसिना आउने
थकित महसुस गर्दै
कम वा उच्च रक्तचापका कारण मुटुको धड्कन बढ्न वा घट्न सक्छ।
केही व्यक्तिको हात र खुट्टाको रंग असामान्य हुन सक्छ
मुटुको मुनि रगत रह्यो भने अनुहारको रङ फिक्का र हातको रङ बैजनी हुन सक्छ।

POTS उपचार

POTS को लागि कुनै विशेष उपचार छैन तर यो समस्या केहि औषधिहरु संग कम गर्न सकिन्छ।
उचित रक्तसञ्चार कायम राख्न जीवनशैलीमा सुधार गर्नुपर्छ।
व्यायाम नियमित रूपमा गर्नुपर्छ।
खानामा विशेष ध्यान दिनुपर्छ।
POTS को लक्षण देखा परेमा चिकित्सकको सल्लाह लिनुपर्छ।