काठमाडौँ – भारतीय रेलवे विश्वको चौथो ठूलो रेल नेटवर्क हो। तर के तपाईलाई थाहा छ रेलवे ट्र्याकमा चल्ने यी ट्रेनको ब्रेक कसरी लगाइन्छ वा आपतकालीन ब्रेक कहाँ हुन्छ ?
भारतसँग विश्वको चौथो ठूलो रेल नेटवर्क छ। भारतमा, रेल मार्गहरू धेरै व्यस्त हुँदा कहिलेकाहीँ दुर्घटनाको कारण बन्न सक्छ। आज बिहान साबरमती–आग्रा क्यान्ट (१२५४८) रेल अजमेरमा मालगाडीसँग ठोक्किएको हो ।
जसका कारण साबरमती एक्सप्रेसको इन्जिन र ४ डिब्बा पटरीबाट खसेका छन् । जब यस्तो घटना हुन्छ, धेरैजसो मानिसहरू आश्चर्यमा पर्छन् कि रेल किन अचानक ब्रेक गर्दैन।
रेलले कसरी ब्रेक गर्छ ?
ट्रेनमा पनि बस वा ट्रकको जस्तै एयर ब्रेक हुन्छ। जानकारीका अनुसार यसमा हावा भरिएको पाइप रहेको छ । यो हावाले ब्रेक जुत्तालाई अगाडि र पछाडि सार्छ र जब ब्रेक जुत्ताले ह्वीलमा रग्छ, ब्रेक लाग्न थाल्छ।
आपतकालीन ब्रेक
लोकोपाइलटको छेउमा रहेको ब्रेकलाई आपातकालीन ब्रेकको रूपमा पनि प्रयोग गरिन्छ। आकस्मिक ब्रेक लागू गर्न लिभर बढी तान्नु पर्छ। यद्यपि, कुनै पनि आपतकालीन अवस्थामा आपतकालीन ब्रेकिङ गरिन्छ। तर, आकस्मिक ब्रेक लगाएपछि रेल तुरुन्तै रोकिन्छ भन्ने हुँदैन ।
वास्तवमा, आपतकालीन ब्रेकहरू लागू गरेपछि पनि, सबै कुरा ट्रेनको गतिमा निर्भर गर्दछ। यदि ट्रेनको गति १०० किलोमिटर प्रतिघण्टा छ भने आकस्मिक ब्रेक लगाएर पनि ट्रेनले ८००-९०० मिटरको दुरी तय गर्छ।
यसबाहेक, यदि कुनै मालगाडी छ भने, आपातकालीन ब्रेक लगाएपछि, यो ११००-१२०० मिटर पछि मात्र रोकिन्छ। जबकि DMU ६२५ मिटर यात्रा गरेपछि रोकिनेछ । सरल भाषामा, ट्रेनको गति जति बढी हुन्छ, त्यति नै चाँडो आपतकालीन ब्रेक लगाउन आवश्यक हुन्छ।
आपातकालीन ब्रेक लागू गर्न कहिले आवश्यक छ ?
यदि लोको पायलटले १ किलोमिटर अगाडि ट्र्याकमा कुनै व्यक्ति, जनावर वा अन्य ट्रेन आउँदै गरेको देख्यो भने, आपातकालीन ब्रेक लागू गर्न सकिन्छ। तर ट्रेनको अगाडि अचानक कोही आइपुग्यो भने आपतकालीन ब्रेक लगाउन गाह्रो हुन्छ। एकै समयमा, विशेष गरी रातमा आपतकालीन ब्रेकहरू लागू गर्न गाह्रो छ किनभने दृश्यता कम छ।
रातको समयमा, लोको पाइलटले इन्जिनको बत्ती पुगेसम्म मात्र ट्र्याक देख्न सक्छ। जब कुनै व्यक्तिले ट्रेनको चेन तान्दछ, यो पनि आपतकालीन ब्रेकको कारण रोकिन्छ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया