काठमाडौँ – मृगौलाले रगत शुद्ध गरी शरीरलाई स्वस्थ राख्न सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। मृगौलाको काममा बाधा पुगेमा शरीरलाई राम्रोसँग काम गर्न गाह्रो हुन्छ ।
यस्तो अवस्थामा मृगौला सम्बन्धी समस्याबारे सचेत हुनुका साथै मृगौलाको क्षमता कसरी कायम राख्ने र ध्यान दिनुपर्ने महत्त्वपूर्ण कुराहरू थाहा पाउन आवश्यक छ ।
मृगौलाको कार्य प्रभावित हुनु वा बिग्रनुको पछाडि मुख्यतया दुई कारण छन्– मधुमेह र रक्तचाप । तर, मिर्गौलासँग सम्बन्धित केही रोगहरू जन्मजात पनि हुन्छन्, जस्तै कि पोलिसिस्टिक मृगौला रोग। तर, ब्लड सुगर र ब्लड प्रेसरलाई नियन्त्रणमा राख्ने हो भने मृगौला फेल हुने जोखिम निकै कम हुन्छ ।
मृगौला फेल हुनुको पछाडि अन्य धेरै कारणहरू छन्, जस्तै मानिसहरूले साइड इफेक्टलाई थाहा नदिई घरेलु औषधिहरू प्रयोग गर्न थाल्छन्, जसले अक्सर मृगौलालाई खतरामा पार्छ।
सामान्यतया, स्वदेशी औषधिहरूमा भारी धातुहरू हुन्छन्, जसले मृगौलाको क्षमतालाई असर गर्छ। दोस्रो प्रमुख कारण दुखाइ निवारक, जस्तै आइबुप्रोफेन ट्याब्लेट आदि हो। यसको अत्याधिक र अन्धाधुन्ध सेवनले मृगौला रोगको जोखिम बढाउँछ ।
सतर्कता
यदि राति पटक पटक पिसाब गर्नको लागी उठ्नु पर्छ भने, यसलाई बेवास्ता गर्नु हुँदैन। कहिलेकाहीं मृगौलाले राम्रोसँग काम नगरेको कारणले पनि यस्तो हुन्छ । यस्तो अवस्थामा राम्रो चिकित्सकको सल्लाह लिएर मिर्गौला कार्य परीक्षण (KFT) गराउनुपर्छ।
यो काम कम्तिमा एक वर्ष एक पटक गर्नुपर्छ। आजकल मृगौलामा पत्थरीको समस्या पनि धेरै देखिएको छ । यद्यपि, धेरै दुर्लभ अवस्थामा यसले मृगौला फेल हुन्छ। मृगौलामा पत्थरी भएमा दुख्ने गर्छ । यदि यस्तो भइरहेको छ भने, तपाईंले डाक्टरसँग परामर्श लिनु पर्छ र यसको जाँच र उपचार गर्न सुरु गर्नुपर्छ।
मृगौला फेल हुने लक्षण
मृगौलाको समस्या भएमा भोक कम हुन थाल्छ । धेरै पटक बान्ता हुन थाल्छ । शरीरमा रगत कम हुन थाल्छ । मृगौलाले शरीरबाट विषाक्त तत्व निकाल्छ, हड्डी बलियो बनाउँछ र शरीरमा रगत उत्पादन गर्छ । यस्तो अवस्थामा मिर्गौलामा समस्या भयो भने रगत उत्पादनमा कमी आउँछ र हड्डी कमजोर हुन थाल्छ ।
शरीरमा विषाक्तता बढेसँगै अन्य प्रकारका समस्या पनि आउने सम्भावना रहन्छ । मृगौला रोगको गम्भीरता बढेमा डायलासिस वा मिर्गौला प्रत्यारोपण गर्ने बारे सोच्नुपर्छ ।
रोकथाम उपाय
मिर्गौलाको समस्याबाट बच्न मधुमेह र रक्तचाप जस्ता समस्यालाई जतिसक्दो चाँडो समातेर समयमै नियन्त्रण गर्नु सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण हुन्छ।
पिसाबमा प्रोटिनको मात्रा जाँच गर्नुपर्छ, किनभने यो मृगौला फेल हुने प्रारम्भिक लक्षण हो।
मधुमेह वा रक्तचाप नभएको तर मृगौलामा बेलुन जस्तो सिस्ट बनेको छ वा धेरै दुखाइ निवारक खानेकुरा खाइरहेको छ वा ओभर द काउन्टर औषधि खाने बानी छ भने मृगौला फेल हुन सक्छ। ग्लोमेरुलोनेफ्राइटिस पनि मृगौला फेल हुन सक्छ।
यसका लागि पिसाबमा रगत छ वा प्रोटिन छ कि छैन हेर्नु पर्छ । प्रोटिनको मात्रा बढेमा मृगौलाको बायोप्सी गर्नुपर्ने हुन्छ । यस आधारमा, थप उपचार उपायहरू निर्णय गरिन्छ।
समाधान
मिर्गौला वा अन्य कुनै अंगको सुधारका लागि स्वस्थ जीवनशैली अपनाउनुपर्छ ।
कुनै पनि प्रकारको वैकल्पिक औषधि लिनु हुँदैन।
वर्षमा कम्तिमा एक वा दुई पटक नियमित मिर्गौला परीक्षण आवश्यक हुन्छ।
अन्य स्वास्थ्य समस्यालाई पनि नियन्त्रणमा राख्नुपर्छ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया