काठमाडौँ – मदिराको सम्बन्धमा प्रत्येक राज्यको आफ्नै नियमहरू छन्। तर के तपाईलाई थाहा छ एक व्यक्तिले कति बोतल रक्सी लिएर अन्य राज्य जान सक्छ? नियमले के भन्छ थाहा छ ?
यदि तपाई रक्सीका बोतलहरू अन्य राज्यहरूमा लैजानुहुन्छ भने धेरै पटक पुलिसहरूले तपाईलाई रोक्छन्। तर के तपाईलाई थाहा छ एक व्यक्तिले कति रक्सी पिएर यात्रा गर्न सक्छ ? यद्यपि, यसका लागि सबै राज्यहरूको आफ्नै कानुन छ। तर आज हामी तपाईलाई रेल, कार, मेट्रो र उडानमा कति बोतल रक्सी बोक्न सकिन्छ भनी बताउनेछौं।
कति बोतल रक्सी ?
मदिराको सम्बन्धमा प्रत्येक राज्यको आफ्नै नियमहरू छन्। उदाहरणका लागि, गुजरात र बिहारमा रक्सी प्रतिबन्धित छ। यी राज्यहरूमा कुनै पनि ठाउँबाट रक्सी बोक्न निषेध गरिएको छ। यी राज्यहरूमा मदिरा बोकेर कारबाही हुनसक्ने भनौं । कतिपय राज्यमा तोकिएको सीमाभन्दा बढी मदिरा बोकेर सजायको व्यवस्था छ ।
रेलमा कति रक्सी ?
रेलवे नियम अनुसार रेलमा रक्सीका बोतल बोक्न निषेध गरिएको छ। मदिरा वा अन्य कुनै नशालु पदार्थको मातमा रेलवे रेलमा वा कुनै पनि क्याम्पसमा यात्रा गर्नु अपराध हो। रेलवे ऐन १९८९ को धारा १४५ अनुसार यदि तपाईले रेल परिसर वा रेलवे प्लेटफर्ममा रक्सी पिउनुभयो वा रेलमा रक्सीको बोतल बोकेको पाइनुभयो भने, तपाईलाई कानुनी कारबाही गर्न सकिन्छ।
गाडीमा रक्सी ?
यदि तपाईंले कारमा यात्रा गर्दा रक्सी बोक्नुहुन्छ भने, तपाईंले त्यो राज्यको नियमहरू पालना गर्नुपर्नेछ। सरल भाषामा, तपाईले जानु भएको राज्यको नियम अनुसार रक्सी बोक्न सक्नुहुन्छ। यदि तपाइँ निर्धारित परिमाण भन्दा बढी रक्सी लिएर कारमा यात्रा गर्नुहुन्छ भने, तपाइँलाई जरिवाना हुन सक्छ।
विमानमा रक्सी ?
उडानमा चेक गरिएको सामानसँगै एक व्यक्तिले पाँच लिटरसम्म मदिरा बोक्न सक्छ। तर, मदिरामा रक्सीको मात्रा ७० प्रतिशतभन्दा बढी हुनु हुँदैन । २५ प्रतिशतभन्दा कम मदिरा बोक्नेमा कुनै सीमा छैन। यस्तो अवस्थामा, तपाईले ब्यागेज नीति अन्तर्गत जतिसुकै संख्यामा बोतलहरू लिन सक्नुहुन्छ। तर, यसका लागि केही सर्तहरू छन्।
मादक पेय जस्तै खुद्रा प्याकेजिङ मा हुनुपर्छ। यसबाहेक, प्याकिङ यस्तो हुनुपर्छ कि यसलाई क्षतिग्रस्त वा चुहावट नहोस्। यसैबीच, एयरलाइन्सहरूले आन्तरिक उडानमा यात्रुहरूलाई मदिरा प्रदान गर्दैनन्। यो सुविधा अन्तर्राष्ट्रिय उडानहरूमा मात्र उपलब्ध छ।
दिल्ली मेट्रो ?
दिल्ली मेट्रोमा, तपाईले एयरपोर्ट लाइनमा मात्र मेट्रोमा रक्सीका बोतलहरू बोक्न सक्नुहुन्छ। तर, दिल्ली मेट्रोको कुनै पनि परिसरमा रक्सी पिउनु अपराध हो। मेट्रो स्टेशन परिसर र मेट्रो ट्रेनमा मदिरा सेवन गर्ने यात्रुलाई अन्तःशुल्क ऐन र भारतीय दण्ड संहिता अन्तर्गत कारबाही गर्न सकिन्छ।
घरमा कति बोतल ?
प्रत्येक राज्यमा रक्सी राख्नको लागि आफ्नै नियमहरू छन्। एक व्यक्तिले आफ्नो घरमा एक निश्चित परिमाणभन्दा बढी मदिरा राख्न पाउँदैन । भारतको हरेक राज्यमा अन्तःशुल्क विभागको नियम फरक छ। दिल्लीमा १८ लिटर रक्सी घरमा राख्न सकिन्छ । जबकि उत्तर प्रदेशमा ७५० एमएलको चार बोतल मात्रै राख्न पाइन्छ । यी ४ बोतलमा २ वटा भारतीय र २ विदेशी ब्राण्डको रक्सी राख्न सकिन्छ ।
हरियाणामा ६ बोतल देशी रक्सी, १८ बोतल विदेशी र १२ बोतल बियर घरमा राख्न सकिन्छ। राजस्थानमा तपाईले १२ बोतल वा ९ लिटर विदेशी रक्सी राख्न सक्नुहुन्छ। पञ्जाबमा, तपाईं आफ्नो घरमा दुई बोतल देशी वा विदेशी रक्सी राख्न सक्नुहुन्छ। कर्नाटकमा, तपाईंले १८.२ लिटर देशी रक्सी, ९.१ लिटर विदेशी रक्सी, ४.छ लिटर प्रजनन रक्सी, ९ लिटर फलफूल रक्सी, र २.३ लिटर कर्नाटक निर्मित मदिरा राख्न सक्नुहुन्छ। त्यस्तै भारतका अन्य राज्यमा पनि फरक–फरक नियम छन् ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया