काठमाडौं – फास्ट फूड हाम्रो जीवनको सामान्य हिस्सा बनिसकेको छ। हामी दिनमा कम्तिमा पनि एक पटक फास्ट फूड खान्छौं। डाक्टरहरु सधैं स्वस्थ जीवनका लागि फास्टफुडबाट टाढै रहनुपर्छ भन्छन् तर, हाम्रो चटोरी जिब्रोले कहाँ पत्याउने ? फास्ट फूडको बारेमा बाहिर आएको नयाँ अध्ययन चटोरी जिब्रोहरूलाई चेतावनी दिन पर्याप्त छ।
खाजाको कुरा गर्ने हो भने, हाम्रो पहिलो रोजाइ फास्ट फूड हो। मानिसहरु पिज्जा, बर्गर, म म , चाउचाउ जस्ता फास्ट फुड खान्छन् । यी चीजहरूसँग कुनै पोषक तत्व आउँदैन, त्यसैले रोगहरू निश्चित रूपमा व्याप्त हुन्छन्। यी उच्च बोसोयुक्त खानेकुराले बालबालिकामा मोटोपना र उच्च रक्तचाप निम्त्याउने गरेको छ ।
अमेरिकाको क्यालिफोर्निया युनिभर्सिटीले हालै गरेको एक अध्ययन अनुसार उच्च फ्याट डाइटले मोटोपना मात्र बढाउँदैन, यसले क्यान्सर र अल्सर जस्ता रोगको जोखिम पनि बढाउँछ ।
यति मात्र होइन, यो हाई फ्याट डाइटले आउने पुस्ताको प्रतिरक्षा प्रणाली र मस्तिष्कलाई पनि कमजोर बनाउँदै लगेको छ । यी सबै कुरा युनिभर्सिटी अफ क्यालिफोर्नियाको हाई फ्याट डाइट अध्ययनमा भनिएको छ । आउँदो पुस्ताको मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्य तपाईको थालीमा पाइने खानाले तय गर्ने चिकित्सकहरु बताउँछन् ।
बोसोको नाम सुन्दा दिमागमा पहिलो शब्द आउँछ ‘वजन’, तर के तपाईलाई थाहा छ शरीरको लागि सबैभन्दा ठूलो उर्जाको स्रोत बोसो हो । हामीले १ ग्राम कार्बोहाइड्रेट र १ ग्राम प्रोटिनबाट ४ क्यालोरी पाउँछौँ भने त्यसको दोब्बर अर्थात् १ ग्राम बोसोबाट ८ क्यालोरी पाउँछौँ।
‘हाइ फ्याट डाइट’ गम्भीर रोगको कारण बन्न सक्छ
आजकल मानिसहरु तौल बढाउन वा राम्रो स्वास्थ्यको लागि हाई फ्याट डाइट लिने गर्दछन् तर अत्यधिक बोसोयुक्त खानाले शरीरलाई हानि पुर्याउँछ। यस्तो खानाले अक्सर गम्भीर रोगहरू ल्याउँछ। यस सम्बन्धमा युनिभर्सिटी अफ साउथ अष्ट्रेलियाको २०२२ को रिपोर्टमा भनिएको छ कि लामो समयसम्म उच्च बोसोयुक्त आहार लिँदा शरीरमा ग्रोथ हार्मोनको कमी हुन्छ, जसले शरीरको वृद्धिलाई सुस्त बनाउँछ।
मोटोपना बढ्ने जोखिम
मोटोपना संसारमा सबैभन्दा छिटो बढ्दो समस्या मध्ये एक हो। अत्यधिक बोसोयुक्त खानाको सेवनले मोटोपना निम्त्याउन सक्छ। यसले उच्च कोलेस्ट्रोल, उच्च रक्तचाप र निद्राको कमी जस्ता रोगहरूको सम्भावना पनि बढाउँछ।
हामीले हाम्रो शरीरमा रहेको जीनहरू हाम्रा आमाबाबुबाट प्राप्त गरेका छौं। हाम्रो उचाइ बढी हुने वा कम हुने भन्ने कुरा धेरै हदसम्म हाम्रा अभिभावकको उचाइमा भर पर्छ। त्यसैगरी उच्च बोसोयुक्त खानेकुराको सेवनले आगामी पुस्ताको शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यमा असर पार्न सक्छ । युनिभर्सिटी अफ क्यालिफोर्नियाले हालै गरेको एक अध्ययनमा पनि यस्तै दाबी गरिएको छ ।
सबैलाई थाहा छ कि राम्रो खानाले हाम्रो प्रतिरक्षा प्रणालीलाई बलियो बनाउँछ, तर क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालयको हालैको अनुसन्धानले यसले हाम्रो जीनमा पनि गहिरो प्रभाव पारेको देखाउँछ। यस्तो अवस्थामा आगामी पुस्ताको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कस्तो हुन्छ त्यो हाम्रो वर्तमान खानपानमा भर पर्छ ।
उच्च बोसोयुक्त आहारको सेवनले डिप्रेसन र तनावको जोखिम बढाउन सक्छ। साथै, कतिपय मानिसमा स्मरणशक्ति कम भएको गुनासो पनि देखिएको छ । कहिलेकाहीँ उच्च फ्याट डाइट लिँदा पनि मस्तिष्क सुन्निने गर्छ ।
फलफूल खानुअघि सावधानी अपनाउनुपर्छ
‘फलफूल खानु स्वास्थ्यका लागि निकै फाइदाजनक हुन्छ’ यो कुरा तपाइले धेरै पढ्नुभएको वा सुनेको होला, तर धेरै फलफूल खाँदा पनि स्वास्थ्य बिग्रन्छ । फलफूल धेरै मात्रामा खाँदा त्यसमा पाइने फाइबर, भिटामिन र म्याग्नेसियमका कारण शरीरमा रहेको प्राकृतिक चिनीको मात्रा बढ्न थाल्छ ।
सुक्खा फलफूलमा पनि सीमित गर्नुहोस्
ड्राई फ्रुटमा पाइने फाइबरले शरीरलाई ऊर्जा प्रदान गर्ने काम गर्छ । तर अत्यधिक ड्राई फ्रुट खाँदा शरीरमा सोडियम र मोटोपना बढ्छ । जसका कारण मुटुसँग सम्बन्धित रोग, कब्जियत र मधुमेह लाग्न सक्छ ।
हरेक खानेकुरामा बोसो, धेरै सावधान रहनुहोस्
डाइटिशियन कौशिकी गुप्ता भन्छिन् कि पानी बाहेक कुनै पनि यस्तो आहार छैन जसमा बोसो शून्य हुन्छ। हामीले हाम्रो खानामा चार प्रकारका बोसो खान्छौं। जुन हाम्रो शरीरमा गएर कमजोर वा बलियो बनाउँछ ।
स्याचुरेटेड फ्याट
स्याचुरेटेड फ्याट कलेजोले प्रयोग गर्छ र यसले खराब कोलेस्ट्रोल बढाउँछ। जसका कारण मुटुसँग सम्बन्धित रोग लाग्ने खतरा हुन्छ । दुग्धजन्य पदार्थ बाहेक मासु, मटन वा अन्य सबै मांसाहारी वस्तुहरूमा संतृप्त फ्याट पाइन्छ। संतृप्त फ्याट तपाईको कुल क्यालोरी सेवनको १०% भन्दा बढी हुनु हुँदैन।
पोलिअनस्याचुरेटेड फ्याट
पोलिअनस्याचुरेटेड फ्याट सोयाबिन, तोरी, सूर्यमुखी र अन्य वनस्पति तेलहरूमा पाइन्छ। यसले रगतमा चिनीको मात्रा उच्च बनाउँदैन। यसले मुटुसँग सम्बन्धित रोगबाट बचाउँछ ।
मोनोअनस्याचुरेटेड फ्याट
मोनोअनस्याचुरेटेड फ्याट स्वास्थ्यको लागि राम्रो हो। मोनोअनस्याचुरेटेड फ्याटले राम्रो कोलेस्ट्रोल बढाउँछ, जसले मुटुसँग सम्बन्धित रोगहरूको जोखिम कम गर्छ।
ट्रान्स फ्याट
ट्रान्स फ्याट सबैभन्दा खतरनाक बोसो हो। यो बोसो वनस्पति तेलमा पाइन्छ। ट्रान्स फ्याटले खराब कोलेस्ट्रोल मात्र बढाउँदैन राम्रो कोलेस्ट्रोल पनि घटाउँछ। यस्तो अवस्थामा स्ट्रोक र मुटुसँग सम्बन्धित रोग लाग्ने उच्च जोखिम हुन्छ । बजारमा उपलब्ध सबै प्याकेज गरिएका खानाहरू जस्तै केक, कुकीज, पेस्ट्री, आइसक्रिम, स्न्याक्स आदिमा ट्रान्स फ्याट हुन्छ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया