के शरीर दुखेको छ ? दुखाइबाट मुक्ति पाउन यसरी गर्नुस मसाज

काठमाडौं – मौसम बदलिँदै छ । जाडो बिस्तारै हट्दै गएको छ । जाडो हट्नेक्रम सुरु भएसँगै मौसममा न्यानो महसुस भइरहेको छ। यस्तो अवस्थामा शरीरको दुखाइले तपाईलाई सताउँछ।

हात, खुट्टा, टाउको दुख्ने वा शरीर दुख्ने समस्या बढ्छ। आज ‘जाने जहाँ’ मा फिजियोथेरापिस्ट ख्याति शर्माले बदलिँदो मौसममा हात, खुट्टा वा टाउको दुख्ने समस्याबाट कसरी राहत पाउने ?

ल्याक्टिक एसिडले हात, खुट्टा र टाउको दुख्छ

बदलिँदो मौसम र उठ्ने र बस्ने गलत तरिकाका कारण शरीरका विभिन्न भागमा पीडा हुने वा दुख्ने समस्या हुने गरेको छ । वास्तवमा, यो अत्यधिक मेहनतको परिणाम हो।

धेरै कडा परिश्रम गर्दा शरीरमा ल्याक्टिक एसिड बढ्छ जसले मांसपेशीहरूमा दुखाइ निम्त्याउँछ। ल्याक्टिक एसिड एक कार्बोक्सिलिक एसिड हो जुन मांसपेशीहरूमा जम्मा हुन्छ र थकान निम्त्याउँछ। जसका कारण क्र्याम्प आउन थाल्छ । जब मांसपेशीमा अक्सिजनको कमी हुन्छ, हात र बाछोमा क्र्याम्प हुन्छ।

महिलाहरुमा मांसपेशी दुखाइको गुनासो

नेशनल सेन्टर बायोटेक्नोलोजीका अनुसार करिब ६० देखि ८५ प्रतिशत जनसंख्या मांसपेशी दुख्ने समस्याबाट पीडित छन्। ७० देखि ८० वर्ष उमेर समूहका ७ प्रतिशतभन्दा बढी महिलाहरू फाइब्रोमायल्जिया सिन्ड्रोम अर्थात् मांसपेशी दुख्ने समस्याबाट पीडित छन्।

शरीर दुखाइ कम गर्ने घरेलु उपाय

लामो समयसम्म मोटरसाइकल वा कारमा यात्रा गर्दा, धेरै हिँड्दा, लामो समयसम्म उभिने वा लामो समयसम्म बस्दा मांसपेशीमा तनाव वा दुखाइ हुन सक्छ। मौसम परिवर्तनका कारण पनि यस्तो हुन सक्छ ।

लसुन र तोरीको तेलले मालिस गर्दा आराम मिल्छ

मांसपेशी दुखाइको उपचारमा लसुनको प्रयोग लाभदायक हुन्छ। मांसपेशी दुख्ने रोकथाम र जडिबुटीको भूमिका सम्बन्धी अनुसन्धानले लसुनमा पाइने एलिसिन नामक कम्पाउन्डले मांसपेशीको दुखाइ कम गर्न महत्त्वपूर्ण रहेको देखाएको छ। यसमा धेरै एन्टिअक्सिडेन्ट गुणहरू छन्। यसले व्यायाम गर्दा हुने दुखाइ कम गर्न मद्दत गर्छ। लसुनको ल्वाङ्ग तोरीको तेलमा हालेर दुख्ने ठाउँमा मालिस गर्नुहोस्। यसलाई धेरै पटक दोहोर्याउनुहोस्, तपाईलाई आराम मिल्नेछ।

अदुवाले दुखाइ कम गर्छ

अदुवाको प्रयोगले मांसपेशी दुखाइबाट राहत दिन्छ। अदुवामा एनाल्जेसिक र एन्टी इन्फ्लेमेटरी गुण हुन्छ। जसले मांसपेशीको दुखाईबाट राहत प्रदान गर्छ ।

तोरीको तेलको मसाज

मांसपेशी दुखाइको आयुर्वेदिक उपचार तोरीको तेल हो। दिनहुँ तोरीको तेलले मालिस गर्नाले गठियालगायत मांसपेशीको तनावबाट हुने दुखाइबाट राहत मिल्छ।

नीलगिरीको तेलले सुन्निने समस्यालाई कम गर्छ

नीलगिरीको तेलले पनि मांसपेशीको दुखाइबाट छुटकारा पाउन सकिन्छ। नीलगिरीको तेलमा एनाल्जेसिक प्रभाव हुन्छ, जुन दुखाइबाट राहत प्रदान गर्न प्रभावकारी हुन्छ। नीलगिरीको तेलमा प्रचुर मात्रामा एन्टी इन्फ्लेमेटरी गुण हुन्छ, जसले सूजनलाई कम गर्छ।

तातो झोला वा सफा सूती कपडा

आवश्यकता अनुसार तातो झोला चार्ज गर्नुहोस्। त्यसपछि दुख्ने ठाउँमा लगाउनुहोस्। यदि तपाइँसँग तातो झोला छैन भने, सफा कपासको कपडालाई धेरै तहहरूमा फोल्ड गर्नुहोस्। यसपछि प्यानलाई ग्यासमा तताउनुहोस्। त्यसपछि एउटै प्यानमा कपडालाई केही सेकेन्डका लागि हल्का तताउनुहोस्। जब कपडा अलिकति तातो हुन्छ, लगाउनुहोस्। न्यानो फोमेन्टेशन दिनमा दुई पटक गर्न सकिन्छ।

तातो पानी

दुखाइ कम गर्न गर्मी उपचार लाभदायक छ। तातो पानीले मसले दुख्ने मात्र होइन, ढाड दुख्नेबाट पनि राहत मिल्छ, किनभने यसले शरीरमा रक्तसञ्चार सुधार गर्न सक्छ।

आइस प्याक वा भिजेको कपडा प्रयोग गर्नुहोस्

आइस प्याकहरू पनि मांसपेशी तनाव उपचार गर्न प्रयोग गर्न सकिन्छ। विशेष गरी, व्यायाम पछि आइस प्याक प्रयोग बढी लाभदायक छ। अनुसन्धानले देखाएको छ कि चिसो फोमेन्टेशन मांसपेशी दुखाइ कम गर्न धेरै प्रभावकारी हुन सक्छ।

बेसार, पानी वा दूध दुखाइको औषधि हो

बेसारलाई मांसपेशी दुख्ने औषधीको रूपमा पनि प्रयोग गरिन्छ। बेसारको दूध पिउनाले दुखाइ कम हुनुका साथै मांसपेशीमा पनि सुधार हुन्छ । यसमा पाइने कर्क्यूमिनको एन्टी-इन्फ्लेमेटरी प्रभावले सूजन कम गर्छ र दुखाइबाट राहत दिन्छ। यही कारण हो कि बेसार मांसपेशी दुखाइको लागि एक रामबाण औषधि हो।

तुलसीको रसले मसाज गर्दा दुखाइ कम हुन्छ

तुलसीलाई मांसपेशी दुखाइको उपचारमा पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ। तुलसीमा एनाल्जेसिक गुण हुन्छ । यो गुण मांसपेशी दुखाइ को आयुर्वेदिक उपचार मा प्रभावकारी छ।

दालचीनी वा यसको तेलले पनि दुखाइ कम गर्न सक्छ

दालचीनीको तेल मांसपेशी दुखाइको लागि आयुर्वेदिक उपचार हो। दैनिक दालचीनी खाँदा मांसपेशी र जोर्नी दुख्ने समस्या कम हुन्छ । दालचीनीको तेलमा एन्टी इन्फ्लेमेटरी गुण हुन्छ, जसले सूजन कम गर्छ।

क्यामोमाइल तेलले दुखाइ कम गर्छ

क्यामोमाइल तेलको प्रयोग मांसपेशी तनावको कारण हुने दुखाइबाट राहत पाउन पनि राम्रो छ। क्यामोमाइल तेलले मांसपेशी दुखाइ, गठिया, सूजन, मोचको कारण हुने दुखाइबाट राहत प्रदान गर्न सक्छ।