मनलाई कसरी शान्त र एकाग्र राख्ने ? यस्ता छन् उपाय

काठमाडौं – आज हामी जुन समय र अवधिमा बाँचिरहेका छौं, त्यहाँ सधैं हतार, प्रतिस्पर्धा, मानसिक तनाव र हतार छ। यस्तो अवस्थामा हामी प्रायः हाम्रो दिमाग अशान्त र तनावमा रहेको महसुस गर्छौं। फलस्वरूप, निराशा, रिस, क्रोध र अशान्तिले हामी भित्र कब्जा गर्छ। यसको प्रत्यक्ष असर हामी र वरपरका मानिसहरूमा पर्छ। त्यसोभए, आजको व्यस्त जीवनमा आफूलाई शान्त र स्थिर राख्न हामीले के गर्ने ? आउनुहोस् हामी त्यस्ता केही उपायहरू जानौं।

ध्यान मन र मस्तिष्क शान्त राख्न धेरै प्रभावकारी छ। आफ्नो दिमागलाई केही समयको लागि शान्त पार्ने र गहिरो सास फेर्दा मस्तिष्कलाई पर्याप्त मात्रामा अक्सिजन उपलब्ध गराउँछ र अनावश्यक विचारहरूबाट पनि मुक्त हुन्छ। यसका लागि कुनै ध्यान केन्द्रमा जानु आवश्यक छैन, समय मिल्दा घर वा अफिसमा केही समय ध्यान गर्न सकिन्छ ।

मन र शरीर दुवै सँगै स्वस्थ रहन महत्त्वपूर्ण छ, त्यसैले ध्यानसँगै शारीरिक व्यायाम पनि गर्नुपर्छ। यसका लागि योग सबैभन्दा राम्रो हो, योगसँगै बिहानको हिँड्ने, दौडने र अन्य व्यायाम गर्नाले शरीरमा चपलता आउँछ र दिनभरको ऊर्जा पनि मिल्छ। जब शरीर स्वस्थ हुन्छ, मन र दिमाग स्वतः खुसी हुन्छ।

दिनमा सकेसम्म धेरै पानी पिउनुपर्छ । जति धेरै पानी हाम्रो शरीरमा जान्छ, शरीरका विषाक्त तत्वहरू त्यससँगै बाहिर निस्किन्छन् । शरीरलाई डिटक्सिफाई गर्नको लागि धेरै पानी पिउनु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। यसका साथसाथै हाम्रो खाना पनि घरेलु, सरल र हाम्रो स्वास्थ्य अनुसारको हुनुपर्छ ।

आजको व्यस्त जीवनमा, हामी प्रायः आफ्नो पेट भर्नका लागि जे पनि खान्छौं, जसले हाम्रो समग्र स्वास्थ्यमा दूरगामी प्रभाव पार्छ। यसका साथै तातो पेय पदार्थले तनाव कम गर्न र यसबाट राहत पाउन पनि मद्दत गर्छ। क्याफिन र अल्कोहल नहुने पेय पदार्थहरू खोज्नुहोस् किनकि यसले चिन्ता र उदासीको भावना बढाउँछ। ग्रीन टीमा केही प्राकृतिक रसायनहरू पाइन्छ जसले तनाव कम गर्न मद्दत गर्छ। न्यानो दूध रातको समयमा एक उत्कृष्ट पेय हो जसले दिमागलाई शान्त पार्न मद्दत गर्दछ किनकि यसमा ट्रिप्टोफान प्रचुर मात्रामा पाइन्छ जुन तपाईको दिमागमा अधिक सेरोटोनिन उत्पादन गर्न जिम्मेवार छ।

तनावबाट आरामसँग राहत पाउनको लागि भाँडोमा मह मिसाएर दूध तताएर खानुहोस् । यदि तपाइँ आराम महसुस गर्न कफी रोज्नुहुन्छ भने, त्यसपछि डिक्याफिनेटेड कफी मात्र प्रयोग गर्नुहोस् ताकि तपाइँको दिमाग अत्यधिक उत्तेजित नहोस्। धेरै चिनी भएको कुनै पनि प्रकारको पेय नपिउनुहोस् किनकि यसले तपाईंको मानसिक उत्तेजना बढाउनेछ, फेरि आराम गर्न गाह्रो बनाउँछ।

आफ्नो जागिर र अन्य काम बाहेक हामीले आफ्नो मनपर्ने र रोचक काममा पनि केही समय निकाल्नुपर्छ । यदि तपाइँ खाना पकाउन, पढ्न वा खेलकुदमा भाग लिन चाहनुहुन्छ भने, त्यसोभए ती चीजहरू गर्नुहोस्। तपाईलाई मनपर्ने कामहरू गरेर, यसले तपाईको दिमागलाई तनावबाट मुक्त गरेर राम्रो महसुस गर्न मद्दत गर्दछ, र यसरी थप एन्डोर्फिन उत्पादन गर्दछ जसले खुशीको भावना सिर्जना गर्न मद्दत गर्दछ। यसका साथै संगीत सुन्दा मन र मस्तिष्कलाई पनि आनन्द मिल्छ ।

यी सबै चीजहरू बाहेक, सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण र सजिलो तरिका भनेको आफ्नो परिवारसँग धेरै भन्दा धेरै समय बिताउनु हो। जब हामी हाम्रा प्रियजनहरूसँग हुन्छौं हामी धेरै खुसी र तनावमुक्त हुन्छौं। आफ्नो परिवार र साथीहरूसँग नियमित रूपमा समय बिताउनुहोस् र उनीहरूसँग आफ्ना विचारहरू साझा गर्नुहोस्। यसपछि पनि यदि तपाईको व्यवहारमा निरन्तर परिवर्तन भइरहेको छ भने, तपाईले तुरुन्तै राम्रो डाक्टरबाट आफ्नो जाँच गराउनुपर्छ।

आफ्नो कुरा राख्न कुनै हिचकिचाहट महसुस नगरी, सबै कुरा डाक्टरको अगाडि राख्नुहोस् ताकि उसले तपाईंलाई मद्दत गर्न सक्छ। सही मार्गदर्शन दिनुहोस् र तपाईंको समस्या औषधि मार्फत समाधान गर्न सकिन्छ। जसरी हामी आफ्नो शारीरिक रोगका लागि डाक्टरकहाँ जान्छौँ, त्यसरी नै मानसिक समस्या परेमा मनोचिकित्सकसँग परामर्श लिन लाज मान्नु पर्दैन । त्यसैले यस्ता स-साना कुरामा ध्यान दिन सक्नुभयो भने मन र मस्तिष्कलाई खुसी राखेर स्वस्थ जीवन जिउन सकिन्छ ।