गर्भावस्थामा यी गल्तीले बच्चामा जन्मजात मुटु रोगको जोखिम बढाउन सक्छ !

काठमाडौं – मुटु रोगको मुख्य कारण खराब जीवनशैली मानिन्छ । कोलेस्ट्रोल र रक्तचाप बढ्नुका कारण मुटुसम्बन्धी समस्याको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ तर कहिलेकाहीँ आनुवंशिक कारणले पनि मुटुसम्बन्धी समस्याको सामना गर्नुपर्ने हुन सक्छ।

कतिपय बालबालिकाको जन्मजात मुटुको संरचनामा त्रुटि हुन्छ, जसलाई जन्मजात मुटुरोग भनिन्छ। जन्मजात मुटुको रोग के हो र कुन लक्षणको सहायताले यसको पहिचान गर्न सकिन्छ भन्ने बारे जानौं।

जन्मजात मुटु रोग के हो ?
जन्मदा बच्चाको मुटुको आकार वा संरचनामा असामान्यता देखिएमा त्यसलाई जन्मजात मुटुरोग भनिन्छ। जन्मजात हृदय रोगमा मुटुमा प्वालहरू, हृदयको रक्त नलीहरूमा समस्या, र हृदयको भल्भहरूमा समस्याहरू समावेश छन्।

कयौं पटक यसको कारणले कुनै विशेष समस्याको सामना गर्नु पर्दैन तर कतिपय अवस्थामा यो अवस्था घातक पनि हुन सक्छ, जसका कारण समयमै उपचार गर्नु अति आवश्यक हुन्छ । सामान्यतया यो मुटुको रोग जन्मनुअघि वा जन्मेको केही समयपछि पत्ता लाग्छ तर कहिलेकाहीँ यो धेरै पछि पत्ता लाग्छ।

यसका लक्षणहरु के के हुन ?
छाला वा ओठको नीलो विकृति
रक्त परिसंचरण संग समस्या छ
असामान्य रक्त प्रवाह, जसले हृदयबाट अजीब आवाजहरू निम्त्याउँछ
थकान, विशेष गरी कुनै पनि शारीरिक गतिविधिको कारण
सास फेर्न कठिनाई वा छिटो सास फेर्न
अत्यधिक निद्रा
अनुहार, खुट्टा वा पेट सुन्निने
खानपानमा कठिनाइ, जसका कारण उचित विकास हुन सकेको छैन

यसका कारणहरू के हुन् ?
जन्मजात मुटु रोग किन हुन्छ भन्ने कुनै ठोस कारण अहिलेसम्म पत्ता लागेको छैन तर कतिपय कारणले जोखिम बढी हुन्छ ।
गर्भावस्थाको समयमा वा अघि मधुमेहको समस्याले बच्चाको हृदयलाई असर गर्न सक्छ, जसका कारण हृदय रोगको जोखिम बढ्छ।
गर्भावस्थामा धुम्रपान वा मदिरा सेवनले पनि बच्चा जन्मजात मुटु रोगको सिकार हुन सक्छ ।
यो अवस्था आनुवंशिक कारणले पनि बच्चामा हुन सक्छ।
कहिलेकाहीँ केही औषधीको प्रभावले बच्चाको मुटुमा समस्या आउन सक्छ।
गर्भावस्थामा रुबेला भएमा बच्चामा जन्मजात मुटु रोगको जोखिम बढ्छ ।

के जन्मजात हृदय रोगले वयस्कहरूलाई असर गर्छ ?
जन्मजात मुटुको रोग जन्मको समयमा मुटुको संरचनामा हुने विकार भए पनि जन्मजात मुटु रोगले वयस्कहरूलाई पनि असर गर्न सक्छ। धेरै पटक यो अवस्था बाल्यकालमा पत्ता लाग्दैन, जसका कारण यो समस्या वयस्कहरूमा देखिन्छ वा कहिलेकाहीँ यस्तो हुन्छ कि यो उपचार पछि दोहोरिन्छ। कतिपय प्रकारका जन्मजात रोगहरू धेरै खतरनाक हुँदैनन्, तर कतिपयका कारण मृत्युको जोखिम हुन्छ। त्यसैले सावधानी अपनाउनु जरुरी छ ।