बंगालीहरू सरस्वतीको पूजा गर्नुअघि आलु किन खाँदैनन्, जान्नुहोस् यसको कारण

काठमाडौं – माता सरस्वती ज्ञान, कला र संगीतकी देवी हुन्। तर के तपाईलाई थाहा छ बङ्गालीहरु सरस्वती पुजा अघि आलु खान गर्दैनन् । जान्नुहोस् यसको पछाडिको कारण ।

वसन्त पञ्चमीको दिन माता सरस्वतीलाई समर्पित गरिन्छ। हिन्दू धर्ममा सरस्वतीलाई ज्ञान, कला र संगीतकी देवी मानिन्छ। यस दिन मानिसहरूले माता सरस्वतीको विशेष पूजा गर्छन्। यति मात्र होइन, पुजामा पहेँलो रङका लुगा लगाइन्छ ।

बंगालमा एउटा परम्परा छ जुन अन्य राज्यहरू भन्दा फरक छ। बंगालीहरूले सरस्वती पूजाको दिन पूजा गर्नुअघि आलु खाँदैनन्। आज हामी तपाईलाई बताउनेछौं कि यसको पछाडि के विश्वास छ।

आलु किन नखाने ?

बङ्गालका मानिसहरूले सरस्वती पूजा वा वसन्त पञ्चमी अघि आलु खाँदैनन्। वसन्तको फल भएकाले वसन्त पञ्चमीको अवसरमा आलु बजारमा आउँछ तर सबैभन्दा पहिले देवी सरस्वतीलाई चढाइन्छ र त्यसपछि आलुलाई प्रसादका रूपमा खाने गरिन्छ । यस शुभ दिन अघि आलु खानु भनेको देवी सरस्वतीको अपमान गर्नु हो भन्ने बंगालीहरू विश्वास गर्छन्। बंगालका कतिपय घरहरूमा सरस्वती पूजा सकिएपछि साँझमा परम्परागत आलुको अचार बनाइन्छ।

शास्त्रमा के छ ?

ब्राह्मण संहिता र रामायण जस्ता धेरै पुराना ग्रन्थहरूमा पनि बेरको उल्लेख छ। रामायणको कथामा शबरीले श्रीरामलाई आलुको फल दिएकी थिइन् । यसका अलावा भगवान विष्णुलाई बेरको रुखसँग पनि सम्बन्धित मानिन्छ।

श्री विष्णुलाई संस्कृतमा बद्री भनिन्छ। यसको सांस्कृतिक महत्वका बाबजुद पनि बंगालमा सरस्वती पूजाअघि आलु खानलाई उचित मानिदैन। सरस्वती पूजालाई बंगालको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण चाड मानिन्छ।

यो पर्वको तयारी धेरै दिन अगावै सुरु हुन्छ । यस दिन बंगालीहरूले आफ्नो घरमा वीणावादिनी माता सरस्वतीको मूर्ति स्थापना गर्छन्। प्रसादको रूपमा ताजा पहेँलो र सेतो फूल र आलु आदि चढाइन्छ भन्ने कुरा बताइदिन्छ।