युवावस्थामा किन हुन्छ हड्डी दुख्ने समस्या ?

काठमाडौं – उमेर बढ्दै जाँदा जोर्नी दुख्ने, ढाड र मेरुदण्डको समस्या हुने गर्छ । तर अहिले युवाहरुमा यस्ता समस्या बढ्दै गएका छन् । शरिरको बलले सफलताको सिँढी चढ्नुपर्ने उमेरमा उनीहरु अस्पताल गएर समय बिताइरहेका छन् ।

जोर्नी दुखाइ जुनसुकै उमेरमा हुन सक्छ । यो समस्या वृद्धवृद्धालाई मात्रै हुन्छ भन्ने छैन । जीवनशैली र खानपानमा परिवर्तन हुनु यसको प्रमुख कारण हो । कसरतको नाममा उनको गतिविधि शून्य छ । हामीले सानैदेखि यसतर्फ ध्यान दिनु जरुरी छ, यदि यो क्रम जारी रह्यो भने भविष्यमा अझ खराब हुने सम्भावना छ ।

बढ्दो उमेरसँगै हड्डीको घनत्व र बल कम हुन थाल्छ । वास्तवमा यो एउटा रोग हो, जसलाई हामी ’अस्टियोपोरोसिस’ भनेर चिन्छौं । सामान्यतया ३५ वर्षको उमेरपछि हड्डी कमजोर हुन थाल्छ । विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)का अनुसार भारतमा करिब ६ करोड मानिस ओस्टियोपोरोसिसबाट पीडित छन् ।

जसमध्ये ८० प्रतिशत महिला छन् । यसरी बुझ्नुहोस् कि जबसम्म महिलाको महिनावारी जारी रहन्छ, हड्डीलाई मजबुत बनाउने हर्मोन पनि उत्पादन भइरहन्छ। रजोनिवृत्ति हुने बित्तिकै अर्थात् महिनावारी बन्द हुँदा यी हर्मोनहरू स्वतः बन्द हुन्छन् र हड्डीहरू कमजोर हुन थाल्छन्।

बाल्यकालमा खेल्दा वा दुर्घटनामा परेको चोटले पनि प्रायः लामो समयसम्म असर गर्छ । उमेर बढ्दै जाँदा हड्डीहरू कमजोर हुन थालेपछि यो चोट फेरि दोहोरिन्छ र दुखाइ हुन्छ ।

यस्तै बाल्यकालमा धेरै समस्याहरूले हामीलाई लामो समयसम्म सताइरहन्छ । लिगामेन्टले हाम्रो जोर्नीको चालमा रबर ब्यान्ड जस्तै काम गर्छ । यदि यी लिगामेन्टहरू कुनै दुर्घटना वा खेलकुदका कारण भाँचिएमा, तिनीहरू फेरि कहिल्यै जोडिन सक्दैनन् । जसका कारण हाम्रो जोर्नीको चलन मात्र प्रभावित हुँदैन, घुँडाको हड्डी पनि एकअर्कासँग रगड्न थाल्छ र हामी लगातार चोटको सिकार भइरहन्छौं । यो जीवन सधैंभरि रहन्छ ।

युवावस्थामा जोर्नी दुख्ने समस्या आनुवंशिक पनि हुन सक्छ । जोर्नी दुख्ने समस्या भएका मानिसलाई भेटिएको छ । उनीहरुको आउँदो पुस्ताले पनि निश्चित उमेरपछि यो समस्याको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ । तर, करिब ५ प्रतिशत मानिसमा आनुवंशिक कारणले यो समस्या हुन्छ ।

जसरी मोटोपना मुटु रोग र मधुमेहका लागि राम्रो होइन । त्यस्तै, यो जोडीका लागि पनि राम्रो होइन । कल्पना गर्नुहोस्, जब शरीरको तौल बढ्छ, घुँडामा कति दबाब पर्छ। जसका कारण घुँडा दुख्ने समस्या हुन्छ ।

हड्डी बलियो बनाउन कस्तो खाना छनोट गर्ने

हड्डीलाई बलियो बनाउनको लागि सही खानेकुराको छनोट गर्नु धेरै महत्त्वपूर्ण छ । केही आवश्यक तत्वको कमीका कारण हड्डी कमजोर हुन्छ । जसका कारण जोर्नी सुन्निने र दुख्ने जस्ता समस्या हुन थाल्छ । क्याल्सियम मात्र खाँदा हड्डी बलियो हुन्छ भनी धेरैलाई लाग्छ । यो बिल्कुल त्यस्तो छैन। क्याल्सियमको साथमा भिटामिन डी लिनु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। भिटामिन डी बिना क्याल्सियम खाँदा हड्डीलाई फाइदा हुँदैन।

शारीरिक गतिविधि बढाएर हड्डी बलियो बनाउनुहोस्

तपाईलाई थाहा छ, स्वस्थ जीवनका लागि बलियो मांसपेशी र बलियो हड्डी हुनु अति आवश्यक हुन्छ । कम शारीरिक क्रियाकलापका कारण हड्डी चाँडै कमजोर हुन थाल्छ । यस्तो अवस्थामा व्यायामले हड्डी बलियो बनाउँछ । यदि तपाइँ नियमित व्यायाम गर्नुहुन्छ भने, फ्र्याक्चर वा हड्डी दुख्ने सम्भावना धेरै कम हुन्छ ।

तपाईले केही नियमित व्यायाम गर्न सक्नुहुन्छ
१– सूर्यनमस्कार गर्नुहोस्
२– नियमित हिड्नुहोस्
३– साइकल चलाउन जानुहोस्
४– पद्मासनमा बस्नुहोस्५– ब्याडमिन्टन, फुटबल वा क्रिकेट जस्ता केही खेल खेल्नुहोस्